خرید بهترین مدل‌های دستگاه نبولایزر بیمارستانی و خانگی
درصورتی‌که به آسم مبتلا هستید، پزشک ممکن است دستگاه نبولایزر را برای درمان یا تنفس درمانی‌تان تجویز کند. دستگاه نبولایزر انواعی از داروهای تنفسی را بهصورت اسپری‌های استنشاقی به ریه‌هایتان میرساند. عملکرد این دستگاه مانند نوع جیبی یا دستی یا MID آن است. استفاده از نبولایزر آسان‌تر از MID است، مخصوصاً برای کودکانی که سن پایین دارند نمی‌توانند از اسپری‌ها درست استفاده کنند یا بزرگسالانی که مبتلا به آسم شدید هستند. در این مقاله شما را با انواع دستگاه نبولایزر، نحوه خرید و عوامل مؤثر در قیمت آن آشنا می‌کنیم. پس با ما همراه باشید.
دستگاه نبولایزر چیست؟
نبولایزر دستگاهی بسیار مؤثر در بیماریهای تنفسی است که تأثیر داروهای استنشاقی را با سرعت بیشتری به بافتهای تحتانی دستگاه تنفس (کیسههای هوایی متصل به نایژکها) میرساند بدون اینکه روی اندامهای دیگر تأثیر بگذارد. دستگاه نبولایزر برای بیمارانی که مبتلا به آسم شدید، برونشیت و همچنین بیماریهایی که دستگاه تنفس را درگیر میکند، توصیه میشود.
این دستگاه قابلیت اثربخشی دارو را بالا میبرد و ازآنجاییکه رساندن دارو به ریه نیز باید بهصورت مستقیم انجام شود، از تأثیر آن بر سایر قسمتهای بدن جلوگیری میکند، همچنین بنا بر نوع دارو و شرایط بیمار موجب تنفس راحتتر، بهبود عملکرد عضلات مورداستفاده در فرایند تنفس، پیشگیری از جمعشدن ترشحات ریه و خلط، کاهش درد در قفسه سینه، بهبود خونرسانی و برگشت خون میشود. دستگاه‌های نبولایزر با باتری یا برق‌کار می‌کنند و در ابعاد و اندازه‌های مختلفی بهصورت ثابت و پرتابل در منزل، مراکز درمانی، مطب‌ها و کلینیک‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرند.
به‌طورکلی نبولایزرهای خانگی بزرگ‌تر از نبولایزرهای قابل‌حمل هستند و باید به پریز برق متصل شوند. نبولایزرهای قابل‌حمل با باتری کار می‌کنند (باتری‌های یکبار مصرف یا قابل شارژ مجدد)، همچنین می‌توان آنها را به فندک خودرو نیز متصل کرد. دستگاه‌های قابل‌حمل و کوچک‌تر، تقریباً به‌اندازه یک گوشی تلفن همراه هستند، طوری که می‌توان آنها را برای استفاده در هر زمان و مکانی که نیاز دارید در کیف یا جیب خود حمل کنید.
انواع دستگاه نبولایزر
دستگاه‌های نبولایزر خانگی و بیمارستانی بهصورت پرتابل قابل‌حمل و ثابت مورداستفاده قرار می‌گیرند و باتوجه‌به تکنولوژی مورداستفاده در تبدیل دارو به حالت بخار به 3 دسته کلی تقسیم می‌شوند:
- جت نبولایزر یا نبولایزر پنوماتیک (Jet Nebulizer): دستگاه جت نبولایزرها که به آنها دستگاه نبولایزر پنوماتیک نیز می‌گویند. اولین نوعی است که از دستگاه نبولایزر ساخته‌شده و داروهایی که بهصورت مایع هستند را با استفاده از یک کمپرسور از پیستون و لوله عبور می‌دهد تا به حالت بخار تبدیل شوند. نبولایزرهای پنوماتیک بیشتر در مراکز درمان استفاده می‌شوند و برای اینکه داروهای مورداستفاده بر ریه‌ها تأثیر داشته باشد، دارو باید به‌اندازه 5 تا 10 میکرون کوچک شود. در ضمن نبولایزرهای کمپرسوری برای رساندن دارو از فشار هوای فشرده استفاده می‌کنند و سروصدای چندانی ندارند.
- نبولایزر اولتراسونیک (Ultrasonic Nebulizer): دستگاه نبولایزر اولتراسونیک برای تبدیل دارو به حالت بخار از ارتعاش دارای فرکانس بالا استفاده میکند. نحوه عملکرد این دستگاه به‌گونه‌ای است که داروی موردنظر بر روی صفحه اولتراسونیکی که تحت ارتعاش با فرکانس بالا است، قرار می‌گیرد و سپس به ذره‌های بسیار ریز تقسیم میشود. دستگاه نبولایزر اولتراسونیک بیشتر در منزل و مراکز درمانی کاربرد دارند و دارورسانی در آن نسبت به دستگاه نبولایزر پنوماتیک با سرعت بالاتری انجام می‌گیرد و فاقد سروصدا است. میزان ریز شدن دارو در دستگاه نبولایزر به نوع دارو و قسمتی که باید تأثیر بگذارند بستگی دارد و جهت اثربخشی دارو بر آلوئول‌ها (alveolus) باید در حدود 0.5 تا 2 میکرون کوچک شوند.
- مش نبولایزر (Mesh Nebulizer): مش نبولایزرها برای تبدیل دارو به حالت بخار و دارورسانی از میکرو پمپ استفاده می‌کنند. این دستگاه فاقد مخزن است و دارای صفحه‌ای با سوراخ‌های کوچک برای ریز کردن دارو هستند. منبع تغذیه در مش نبولایزرها، باتری است و در منزل، بیمارستان‌ها و مسافرت‌ها برای تمام سنین مورداستفاده قرار می‌گیرند. همچنین برای اینکه دارو بر برونشیول تأثیرگذار باشد، لازم است داروها در حدود 2 تا 6 میکرون ریز شوند.
اجزای دستگاه نبولایزر
این دستگاه دارای مخزن یا محفظه دارو، لوله‌ها و دهان گیر یا ماسک تنفسی به‌عنوان رابط است. همچنین باتوجه‌به عملکرد آن در نوع نبولایزر پنوماتیک مجهز به پمپ، کمپرسور و در نبولایزرهای اولتراسونیک مجهز به اسیلاتور الکترونیکی، کریستال پیزوالکتریک، فن و مخزن کوپلینگ است.
برای اینکه دارو در داخل دستگاه قرار گیرد، مخزن یا محفظه‌ای تعبیه میشود که لوله‌های پلاستیکی نیز مسیر رساندن دارو از محفظه به رابط هستند. رابط‌ها وظیفه رساندن دارو به سیستم تنفسی بیمار را دارند و بر اساس شرایط فرد انتخاب می‌شوند. از ماسک‌های تنفسی نبولایزر به‌عنوان رابط استفاده میشود. در خردسالان نیز از ماسکی که بینی و دهان فرد را بهصورت کامل بپوشاند، استفاده میشود. در ضمن لازم است ماسک مورداستفاده به نحوی بر روی صورت بیمار قرار بگیرد که علاوه بر ایجاد احساس راحتی در بیمار از نشت و هدررفتن دارو نیز جلوگیری کند.
کاربرد دستگاه نبولایزر
- در افرادی که مبتلا به سرماخوردگی و بیماریهای تنفسی مثل آسم، فیبروز کیستیک، آمفیزم، برونشیت، ذات‌الریه، سرطان، عفونت ریه هستند می‌توان در منزل و مراکز درمانی دارورسانی کرد.
- بهترین روش برای مصرف داروهای استنشاقی در نوزادان، کودکان، سالمندان و افرادی که به هر دلیلی امکان استفاده از اسپری‌های تنفسی را ندارند.
- از داروهای رفع التهاب مانند فلوتیکازون و داروهای مربوط به بازشدن مسیر تنفسی مانند آلباتروس می‌توان استفاده کرد.
- مرطوب‌سازی هوا برای افرادی که دچار مشکلات تنفسی هستند.
- استفاده از دستگاه نبولایزر در افراد مبتلا به آسم درد را تسکین می‌دهد.
- این دستگاه جایگزین مناسب برای اسپری‌های تنفسی است.
- برای افرادی که سیستم ایمنی بدنشان ضعیف است استفاده از بعضی داروها برایشان عوارض جانبی خطرناکی دارند.
- قابلیت مخلوط کردن چند دارو و استنشاق هم‌زمان آن که در بعضی از نبولایزرها وجود دارد.
نحوه استفاده از دستگاه نبولایزر
از پزشک خودتان بپرسید که چند بار می‌توانید از دستگاه نبولایزر استفاده کنید. درصورتی‌که دستورالعمل خاصی برای درمان شما وجود دارد با پزشکتان مشورت کنید و کتابچه راهنمای دستگاه را نیز باید مطالعه کنید. ابتدا دستگاه نبولایزر را بر روی سطحی مقاوم قرار دهید و از تمیز بودن ماسک تنفسی و محفظه دارو اطمینان حاصل کنید. سپس دارو آماده شود و در صورت نیاز به ترکیب کردن، با نسبت‌های تجویز شده توسط پزشک ترکیب کنید و در محفظه دارو قرار دهید. لوله پلاستیکی نبولایزر به کمپرسور و مخزن دارو متصل شود. نبولایزر را روشن کرده و عملکرد آن برای تبدیل دارو به ذرات کوچک بررسی شود. سپس ماسک تنفسی بر روی دهان و بینی قرار داده شود و تا اتمام دارورسانی، فرایند دم و بازدم به‌آرامی انجام گیرد. در طول استفاده از دستگاه نبولایزر، محفظه دارو را بهصورت ایستاده و بدون حرکت قرار دهید.
دستگاه نبولایزر چگونه کار میکند؟
هوای فشرده از طریق لوله در داخل آن عبور میکند و داروی مایع را به غبار (افشانه) تبدیل میکند. در طی یک حمله آسم یا عفونت تنفسی، ممکن است استنشاق غبار نسبت به اسپری استنشاقی جیبی راحتتر باشد. هنگامی که راه‌هایی هوایی تنگ میشود (مانند حمله آسم) نمی‌توانید نفس عمیق بکشید. به همین دلیل، نبولایزر روش مؤثرتری برای رساندن دارو نسبت به اسپری استنشاقی است که نیاز به تنفس عمیق دارید.
این دستگاه‌ها می‌توانند درمان دارویی آسم با اثر کوتاه‌مدت یا طولانی‌مدت را ارائه دهند. همچنین برای درمان‌های مشابه می‌توان داروهای بیشتری تجویز کرد. نمونه‌هایی از داروهای مورداستفاده در نبولایزرها شامل آلبوترول، ایپراتروپیوم، بودزوناید و فرموترول است.
نوع دارو و دوز آن توسط پزشکتان تجویز میشود. همچنین پزشکتان بر اساس نیازهایتان تعیین میکند که کدام داروها را باید در نبولایزر مصرف کنید. ممکن است محفظه‌ای از پیش ترکیب‌شده با مایعات را که می‌توان در دستگاه قرارداد را دریافت کنید، یا ممکن است ناچار باشید قبل از هر بار استفاده، محلول را ترکیب کنید.
مزایا
- در هنگام حمله آسم استفاده از دستگاه نبولایزر آسان‌تر است، زیرا نیازی به تنفس عمیق هنگام استفاده از حمله ندارید.
- به طور هم‌زمان می‌توانید داروهای متعددی را مصرف کنید.
- ممکن است استفاده از نبولایزر برای کودکان خردسال آسان‌تر باشد.
معایب
- حمل‌ونقل نبولایزرها نسبت به اسپری استنشاقی راحت نیست.
- نبولایزرها به منبع تغذیه ثابت نیاز دارند.
- تحویل داروها از طریق دستگاه استنشاقی مدت بیشتری طول می‌کشد.
راهنمای تمیزکردن و مراقبت از دستگاه نبولایزر
نبولایزر را بعد از هر بار استفاده تمیز و ضدعفونی کنید. ازآنجاکه بخار دستگاه را تنفس می‌کنید، باید تمیز باشد. اگر دستگاه به‌درستی تمیز نشود، باکتری‌ها و سایر میکروب‌ها می‌توانند در داخل آن رشد کنند.
لوله باید به‌طور مرتب عوض شود، زیرا تمیزکردن داخل لوله به‌طور کامل امکان‌پذیر نیست. ارائه‌دهنده خدمات بهداشتی شما باید توضیح دهد که چند بار لوله را عوض کنید.
1- تمیزکردن روزانه: ماسک را بردارید و ظرف دارو را خارج کنید. آنها را با آب گرم و صابون مایع ملایم بشویید. سپس تکان دهید تا آب اضافی خارج شود. ظرف دارو و ماسک دارو را به کمپرسور وصل کنید. سپس دستگاه را روشن کرده تا هوا قطعات را خشک کند.
2- ضدعفونی‌کردن قطعات
قطعات قابل جداشدن (ماسک و ظرف دارو) را بردارید و آنها را در محلولی که توسط پزشک تهیه شده با سرکه سفید و آب داغ خیس کنید. این قطعات را به مدت یک ساعت یا باتوجه‌به شرایطی که در دستورالعمل گفته شده، بگذارید خیس بخورد. قطعات را بردارید و یا بگذارید تا در هوا خشک شوند یا دستگاه را دوباره وصل کنید و روشن کنید تا خشک شود. با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که دستورالعمل‌های صحیحی برای تمیزکردن روزمره و ضدعفونی‌کننده نبولایزر خود دارید.
نکات مربوط به خرید دستگاه نبولایزر مناسب
در هنگام خرید دستگاه نبولایزر لازم است که این دستگاه را متناسب با شرایط بیمار و داروی مصرفی انتخاب کنید. همچنین به محل مورداستفاده توجه کنید و درصورتی‌که می‌خواهید از دستگاه نبولایزر در مسافرت، مهمانی و محیط خارج از منزل استفاده کنید، بهتر است دستگاه نبولایزر پرتابل که قابل جابه‌جایی است خریداری کنید.
دستگاه نبولایزر در اندازه‌های مختلف و طرح‌های متنوعی ساخته شده‌اند، به همین دلیل هر شخص می‌تواند متناسب باسلیقه شخصی خود انتخاب کند. در ضمن سرعت نبولایزرهای اولتراسونیک نسبت به جت نبولایزرها بالاتر است. اگر سرعت برایتان در اولویت است، پیشنهاد میشود نبولایزر اولتراسونیکی خریداری کنید. همچنین توجه به نوع دستگاه نبولایزر، منبع تغذیه و کاربری آن از موارد مهمی است باید در هنگام خرید توجه کنید. همچنین بررسی شرکت سازنده، وجود ضمانت و خدمات پس از فروش نیز باید در نظر بگیرید.
سوالات متداول
نبولایزر دستگاهی بسیار مؤثر در بیماریهای تنفسی است که تأثیر داروهای استنشاقی را با سرعت بیشتری به بافتهای تحتانی دستگاه تنفس (کیسههای هوایی متصل به نایژکها) میرساند بدون اینکه روی اندامهای دیگر تأثیر بگذارد. دستگاه نبولایزر برای بیمارانی که مبتلا به آسم شدید، برونشیت و همچنین بیماریهایی که دستگاه تنفس را درگیر میکند، توصیه میشود. این دستگاه قابلیت اثربخشی دارو را بالا میبرد و ازآنجاییکه رساندن دارو به ریه نیز باید بهصورت مستقیم انجام شود، از تأثیر آن بر سایر قسمتهای بدن جلوگیری میکند، همچنین بنا بر نوع دارو و شرایط بیمار موجب تنفس راحتتر، بهبود عملکرد عضلات مورداستفاده در فرایند تنفس، پیشگیری از جمعشدن ترشحات ریه و خلط، کاهش درد در قفسه سینه، بهبود خونرسانی و برگشت خون میشود.
در هنگام خرید دستگاه نبولایزر لازم است که این دستگاه را متناسب با شرایط بیمار و داروی مصرفی انتخاب کنید. همچنین به محل مورداستفاده توجه کنید و درصورتی‌که می‌خواهید از دستگاه نبولایزر در مسافرت، مهمانی و محیط خارج از منزل استفاده کنید، بهتر است دستگاه نبولایزر پرتابل که قابل جابه‌جایی است خریداری کنید.