راهنمای استفاده ایمن از بخاری برقی: آموزش کامل و کاربردی

بخاری برقی یا هیتر الکتریکی (Electrical Heater) از قدیمی‌ترین انواع تجهیزات گرمایشی است که به دلیل وزن سبک و ابعاد جمع و جور بسیار پرکاربرد است. البته بخاری برقی معمولاً به عنوان وسیله گرمایی کمکی در خانه‌ها استفاده می‌شوند و مصرف برق آن‌ها در مقایسه با سایر محصولات خانگی بیشتر است و ساعت محدودی در روز روشن می‌شوند. به منظور استفاده ایمن از بخاری برقی باید مواردی را حتماً بدانید تا خطرات احتمالی کاهش یابد.

بخاری‌های برقی به دلیل جابه‌جایی راحت و دسترسی آسان‌تر انرژی الکتریکی در مقایسه با سایر اشکال انرژی به صورت گسترده در منازل و مغازه‌ها استفاده می‌شوند. استفاده آسان از این وسیله گرمایشی، یکی از دلایل خرید بخاری برقی و محبوبیت آن در بین مردم است. اما همین ویژگی باعث شده است که افراد معمولاً هنگام روشن کردن آن‌ها هیچ نکته ایمنی را رعایت نکنند و باعث وقوع خطرات جبران ناپذیری ‌شوند. استفاده از بخاری برقی راحت است و برای استفاده ایمن از آن‌ها کافی است تمامی نکات زیر را رعایت کنید تا مانع رخ دادن خطرات احتمالی شوید.

البته ذکر این نکته لازم است که این موارد در صورتی کاربردی هستند که محصولی استاندارد و ایمن خریداری کرده باشید، وگرنه با خرید جنس بدون کیفیت و غیراستاندارد هیچ راهی برای ایمن‌سازی نیست. اگر هنوز محصولی خریداری نکرده‌اید، توصیه می‌کنیم پیش از خرید مقاله “لیست برندهای خوب بخاری برقی” را بخوانید.

طرز کار بخاری برقی

هریک از انواع بخاری برقی وابسته به فناوری به‌کار رفته در آن طرز کار متفاوتی دارند. مثلا؛ بخاری برقی فن‌دار، هوای محیط اطراف را به درون می‌کشد و آن را از روی یک المنت که به وسیله جریان الکتریکی داغ شده، عبور می‌دهد. سپس هوای گرم شده را با کمک فن به بیرون هدایت می‌کند. برخلاف نوع بخاری برقی فن‌دار، المنت‌هایی درون بخاری برقی تابشی قرار گرفته‌اند و سطح بازتابنده انرژی هستند. این المنت‌ها پس از داغ شدن، گرما زیادی را از خود ساطع می‌کنند. اما بطور کلی، طرز کار بخاری برقی دریافت انرژی الکتریکی و تبدیل آن به انرژی حرارتی است.

چگونه بخاری برقی را روشن کنیم؟

برخی از مدل‌های بخاری برقی دارای دکمه پاور (خاموش و روشن) و دکمه تنظیم دما هستند. در این مدل از بخاری برقی‌ها پس از روشن کردن آن می‌توانید دما را تنظیم کنید. در برخی دیگر از مدل‌های بخاری برقی، همزمان با تغییر دما توسط دکمه تنظیم دما، بخاری برقی روشن می‌شود. البته فراموش نکنید که ابتدا بخاری برقی را به برق بزنید!

نحوه استفاده از بخاری برقی

روشن کردن بخاری برقی و استفاده از انواع هیتر الکتریکی پیچیدگی خاصی ندارد و پس از به برق زدن دو شاخه، تنها با یک کلید می‌توان هیتر را روشن کرد. اما مهمترین مبحثی که در راهنمای استفاده ایمن از بخاری برقی باید بدانید، نحوه استفاده از بخاری برقی است که می‌تواند خطرات احتمالی ناشی از استفاده از هیتر را کاهش دهد. همچنین از خراب شدن بخاری برقی جلوگیری کند و عملکرد استفاده از آن را بالا ببرد. برای استفاده صحیح و ایمن از بخاری برقی به 16 نکته‌ای که در ادامه آورده شده است، عمل کنید.

1- قبل از روشن کردن هیتر از سلامت آن مطمئن شوید

قبل از روشن کردن بخاری برقی همه اجزا آن را بررسی کنید. مشاهده هرگونه آسیب اعم از خراش، ساییدگی یا ترک روی بدنه بخاری برقی را جدی بگیرید. سیم‌کشی بیرونی آن را وارسی کنید و اگر از فروشگاه‌های معتبر بخاری برقی را خریداری نکرده‌اید حتما از یک متخصص در این زمینه بخواهید از اتصال سیم‌کشی‌های داخلی آن مطمئن شود. چنانچه در همان لحظات اولیه احساس کردید که بخاری برقی بد کار می‌کند، آن را از برق بکشید و برای عیب یابی و تعمیر بخاری برقی اقدام کنید. در صورت جرقه زدن، بروز صداهای ناهنجار، پریدن فیوز پس از زدن هیتر به پریز برق و… همگی نشانه‌هایی از خرابی بخاری هستند.

2- تاییدیه‌های ایمنی بخاری برقی را بررسی کنید

گواهینامه‌های استاندارد در لوازم الکتریکی، نشان می‌دهد که کالا در شرایط بهینه و با تایید استانداردهای جهانی ساخته شده است.  برچسب‌های استاندارد روی جعبه و بدنه هیتر الکتریکی، نشان از ایمنی بخاری برقی است. خرید از برندهای معروف که بخاری برقی با گارانتی دارند و فروشگاه‌های معتبر با ارائه خدمات پس از فروش، می‌تواند تا اندازه زیادی ایمنی بخاری برقی را تایید کند.

3- بخاری را در مکان مرطوب قرار ندهید

از قرار دادن بخاری برقی روشن در مکان‌های مرطوب مانند حمام، اتاق رختشویی، استخر و هر مکان دیگری که امکان پاشیدن آب یا مواد مایع دیگر بر روی بخاری وجود دارد، به شدت باید خودداری شود. اگر قصد دارید از بخاری برقی برای گرم کردن حمام استفاده کنید، نیم ساعت پیش از استحمام آن را روشن کنید و قبل از باز کردن دوش آب، بخاری را حتماً خاموش کنید. بخاری‌هایی مناسب فضای حمام طراحی شده‌اند، اما حتی این محصولات نیز نباید در تماس مستقیم با آب قرار بگیرند.

4- بخاری را به دیوار نچسبانید و از پریز فاصله دهید

بهتر است بخاری زیر پریز برق قرار نگیرد و از آن فاصله داشته باشد. زیرا همواره خطر آتش سوزی وجود دارد و دور کردن آن باعث کاهش خطرات احتمالی و فاجعه بار می‌گردد. برای روشن کردن ایمن هیتر، باید حداقل نیم متر از پریز برق و دیوار فاصله داشته باشد. 

5- بخاری را در مسیر رفت و آمد قرار ندهید

اگر هیتر را در نقطه‌ای قرار دهید که به طور مداوم افراد در آن در حال رفت و آمد هستند، علاوه بر اینکه ممکن است باعث سوختگی آنها شود خطر واژگون شدن و آتش سوزی افزایش پیدا می‌کند. بهترین نقطه در گوشه‌های اتاق است که افراد کمتر تردد می‌کنند.

6- مواد قابل اشتعال و پارچه‌ای را در نزدیکی و روی هیتر قرار ندهید

هیتر برقی را بر روی فرش یا پارچه و در نزدیکی پرده و سایر مواد قابل اشتعال نباید قرار داد. همچنین بر روی هیتر الکتریکی لباس، پارچه و… را نباید خشک کرد، زیرا علاوه بر سوختن آنها، خطر آتش سوزی نیز وجود دارد. بهتر است بخاری را روی سرامیک قرار دهید.

7- کابل را از بخاری فاصله دهید

کابل بخاری نباید با بدنه آن در تماس باشد تا سیم برق آن دچار سوختگی نشود. اگرچه بخاری‌های موجود در بازار به روش‌های مختلفی محیط را گرم می‌کنند اما بعد از روشن شدن، بدنه تمامی آنها گرم می‌شود. بنابراین اگر کابل بخاری کیفیت مناسبی نداشته باشد، در صورت تماس طولانی مدت با بدنه ممکن است آب شود یا بسوزد.

8- المنت آسیب دیده را حتماً تعویض کنید

اگر المنت بخاری آسیب دید، ابتدا باید آن را تعویض و سپس از آن وسیله گرمایشی کنید. المنت آسیب دیده ممکن است باعث ایجاد آتش سوزی و خرابی دیگر قطعات داخلی شود، بنابراین اگر قصد دور انداختن کل بخاری را ندارید، ابتدا المنت را تعویض کنید! در مقاله عیب‌یابی و تعمیر بخاری برقی، نحوه تعویض المنت‌ بخاری برقی آموزش داده شده است. روی لینک زیر کلیک کرده و آن را بخوانید. البته، اگر آشنایی کلی با ساختار تجهیزات برقی ندارید، نباید اینکار را خودتان انجام دهید و باید توسط افراد متخصص انجام شود.

9- از عملکرد درست کلید قطع کن خودکار مطئن شوید

اگر بخاری استانداردی خریداری کرده باشید، حتماً یک کلید قطع خودکار زیر آن تعبیه شده است. بنابراین پیش از روشن کردن باید عملکرد درست کلید قطح کن خودکار آزمایش شود، این کلید در صورت واژگون شدن بخاری، ورود جریان برق به آن را مسدود و به طور خودکار بخاری را خاموش می‌کند. همچنین این کلید تنها در حالتی که روی سطح صاف باشد، قطع است و اجازه روشن شدن بخاری را می‌دهد.

10- روی بخاری غذا و آب گرم نکنید

بخاری برقی برای گرم و یا درست کردن غذا نیست. از قرار دادن ظرف بر روی آن باید خودداری کنید. اگر ظرف بر روی المنت‌ها واژگون شود، باعث خرابی بخاری و سوختگی و یا جرقه زدن مدار آن می‌شود. البته اگر مجبور به انجام این کار هستید، از مدل‌هایی استفاده کنید که المنت در قسمت بالای بخاری تعبیه شده است.

11- هیتر دور از دسترس کودکان و افراد آسیب پذیر باشد

با توجه به اینکه بدنه بخاری برقی‌ها پس از روشن شدن گرم می‌شود، بنابراین باید از دسترس کودکان و حیوانات دور باشد تا امکان سوختگی آنها و استفاده پرخطر از بخاری از بین برود. در بسیاری از مدل‌های ایرانی، المنت‌ها از روی بدنه دستگاه در دسترس است و با توجه به دمای بالای المنت، باعث سوختگی شدید می‌شود. پس حتماً اگر افرادی در محیط هستند که امکان تماس با هیتر را دارند، سراغ مدل‌هایی بروید که المنت کاملاً در بخاری پوشیده است.

12- در سطوح صاف و مستحکم قرار داده شود

بخاری‌ را پیش از روشن کردن باید بر روی سطوح صاف و با استحکام قرار داد و بعد از روشن کردن از جابه‌جایی آن خودداری شود. همچنین از خشک بودن سطحی که قصد قرار دادن بخاری در آن را داریم، باید مطمئن شد.

13- سلامت کابل را پیش از روشن کردن بررسی کنید

نباید بخاری را با کابل آسیب دیده روشن کرد. اگر کابل پارگی، سوختگی یا قطعی دارد، باید توسط تعمیرکار تعویض شود و مجدداً از بخاری استفاده شود. کابل آسیب دیده باعث جرقه زدن می‌شود و علاوه بر خراب کردن بخاری، به پریز برق نیز آسیب می‌زند.

14- بخاری را برای مدت طولانی روشن نگذارید

هیترهای برقی نباید همواره روشن باشند. اگر بخاری برقی برای مدت زمان طولانی روشن باشد، علاوه بر فشار به سیستم برق کل خانه و افزایش چشم گیر هزینه برق، به قطعات داخلیش نیز آسیب وارد می‌شود. به هیچ عنوان در شرایطی در ساختمان بدون حضور افراد، بخاری را روشن نگذارید و هنگام ترک محیط آن را خاموش کنید.

بخاری برقی چند ساعت باید روشن باشد؟

در کل جواب واضحی برای این سوال نمی‌توان پیدا کرد. زیرا تعداد ساعت‌هایی که هر بخاری برقی می‌تواند روشن باشد برابر است با میزان عملکردی که آن هیتر برقی دارد. برای اطلاع دقیق‌تر از پاسخ این سوال که بخاری برقی چند ساعت باید روشن باشد، بهتر است به دفترچه راهنما بخاری برقی رجوع کنید. اگر ساعت دقیقی را در دفترچه راهنما نیافتید، حتما پس از 5 الی 6 ساعت روشن بودن بخاری برقی، حدود نیم ساعت تا یک ساعت هیتر را از برق کشیده و به آن استراحت دهید.

15- هیتر را باید به پریز مناسب بزنید

پیش از استفاده از هیتر الکتریکی، از سلامت و توان پریزی که قصد وصل کردن هیتر به آن را دارید، مطمئن شوید. پریز باید تحمل توان بخاری برقی را داشته باشد تا بعد از روشن کردن بخاری برق نپرد و سیم کشی کل خانه نسوزد! بهتر است به جای وصل کردن دو شاخه به پریز، آن را به محافظ برق بزنید.

16- همراه با وسایلی برقی پرمصرف دیگر هیتر را روشن نکنید

معمولاً شبکه برق خانگی توان مشخصی دارد و اگر توان بیشتری از آن بگیریم یعنی چندین وسیله برقی پرمصرف را همزمان روشن کنیم. درنتیجه بار زیادی از کنتور کشیده می‌شود و در بهترین حالت فیوز می‌پرد. پس توان کل مجموعه را در نظر بگیرید و بخاری متناسب با آن را خریداری کنید.

راهنمای استفاده ایمن از بخاری برقی در یک نگاه

درست است که بخاری برقی‌ها در تنوع بالایی تولید و در بازار عرضه می‌شوند. اما همه نکاتی که در نحوه استفاده از بخاری برقی باید رعایت شود را در یک لیست می‌توان خلاصه کرد. بررسی سلامت بدنه و سیم‌کشی داخل هیتر برقی، اطمینان از طراحی با رعایت استانداردها و ایمنی کالا، انتخاب پریز مناسب برای به برق زدن هیتر، محل درست قرارگیری بخاری برقی و مدت زمان روشن بودن آن مباحث کلی هستند که جزئیات هر یک از آن‌ها در 16 نکته بالا گفته شد. با رعایت نکات بررسی شده در راهنمای استفاده ایمن از بخاری برقی، می‌توانید از نحوه صحیح استفاده از انواع بخاری برقی بهره‌مند شده و از بخاری برقی خریداری شده مراقبت کنید.