بررسی کامل 10 نوع پیچ گوشتی و کاربرد آن‌ها

یکی از پرکاربردترین ابزارآلات دستی که افراد مبتدی تا حرفه‌ای برای انجام کارهای مختلف از‌ آن استفاده می‌کنند، پیچ‌گوشتی‌ست که برای سفت و محکم کردن و همچنین باز کردن پیچ‌ها به کار می‌رود. این تجهیزات در سایزها، شکل‌ها و انواع متنوعی تولید می‌شوند که هرکدام متناسب با کار خاصی هستند. مهم‌ترین تفاوت میان انواع مختلف پیچ گوشتی، نوع دسته، میله،‌ سری پیچ‌گوشتی و همچنین قدرت پیچ‌گوشتی در باز یا بسته کردن پیچ‌هاست.

با اینکه بیشتر پیچگوشتی‌ها به صورت دستی عمل می‌کنند، اما برخی از آن‌ها برای کار کردن، دارای یک موتور داخلی بوده و به وسیله منبع تغذیه برق شهری یا باتری فعالیت می‌کنند. با این وجود پیچ‌گوشتی‌ها حتی در نوع عملکردشان نیز با یکدیگر تفاوت دارند. اما هر کدام برای چه کاری مناسب هستند؟ پیچ‌گوشتی مناسب برای پروژه‌های مختلف چیست؟ ما در این مقاله قصد داریم ضمن عنوان انواع پیچ گوشتی، کاربرد و استفاده هر کدام را نیز مورد بررسی قرار دهیم. با ما همراه باشید.

انواع پیچ گوشتی

با اینکه بیشتر تنها دو پیچ‌گوشتی دوسو و چهارسو را می‌شناسیم،‌ اما به دلیل وجود پروژه‌های مختلف، پیچ‌گوشتی‌های مختلفی نیز وجود دارد که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

1. پیچ گوشتی دوسو

مناسب برای: باز و سفت کردن پیچ شیاردار

پیچ‌گوشتی دوسو، یکی از متداول‌ترین انواع پیچ‌گوشتی‌ست که برای پیچ‌های دوسو، استفاده می‌شود. این تجهیزات دارای سایزها و طول‌های مختلفی هستند که شما می‌توانید با توجه به نیاز پروژه خود، از میان آن‌ها نمونه مناسب را انتخاب کنید. برخی از انواع پیچ‌گوشتی‌های دوسو بیش از حد بزرگ بوده و در صنعت خودروسازی، کاربرد بسیاری دارند. همچنین پیچ‌گوشتی‌های دوسو با اندازه متوسط، برای پروژه‌های مختلفی از جمله مبلمان، کابینت‌سازی، میز و صندلی، برق و الکترونیک و… به کار می‌روند. پیچ‌گوشتی‌های دوسو بسیار کوچک،‌ در صنایعی از جمله تولید و تعمیر لپ تاپ، کامپیوتر، موبایل و تجهیزات مربوطه، استفاده می‌شوند. 

پیچ گوشتی دوسو، در دو نوع دستی و الکتریکی ارائه می‌شود که البته پیچ‌گوشتی‌های برقی دوسو، به دلیل احتمال بیرون پریدن میله،‌ نسبت به نوع دستی محدود هستند. اگر در منزل یا محل کار از پیچ گوشتی برقی استفاده می‌کنید، حتما قبل از شروع کار از درست وصل بودن میله و صاف بودن آن اطمینان حاصل کنید. از آنجایی گشتاور بیش از حد، یکی دیگر از دلایل بیرون پریدن میله پیچ گوشتی برقی از آن است، همیشه گشتاور و دور موتور را برای پروژه خود، روی میزان مناسب و نه بیشتر از مقدار نیاز، قرار دهید. 

2. پیچ گوشتی چهارسو

مناسب برای: باز یا سفت کردن پیچ‌های چهارسو یا ایکس-شکل

پیچ‌گوشتی‌های چهارسو دارای یک سر نسبتا تیز به شکل X هستند که برای قرار گرفتن در پیچ‌هایی به همین شکل، استفاده می‌شوند. این نوع تجهیزات دستی، اولین بار در قرن 19 میلادی و به عنوان نوع پیشرفته‌تر پیچ‌گوشتی‌های دوسو، ساخته شد. چرا که شکل سر پیچ‌گوشتی، می‌توانست در هنگام سفت یا باز کردن پیچ چهارسو، بهتر در جایگاه قرار گرفته و راحت‌تر این کار را انجام دهد. 

مشابه پیچ گوشتی دوسو، این تجهیزات نیز در سایزها و طول‌های مختلفی تولید می‌شوند که ممکن است دستی یا برقی باشند. با اینکه پیچ‌گوشتی‌های چهارسو، بهتر و محکم‌تر در پیچ قرار می‌گیرند، اما در صورت اعمال نیروی بیش از اندازه، ممکن است از جایگاه خارج شوند. به همین دلیل بهتر است با اعمال نیروی کافی،‌ از بیرون پریدن پیچ‌گوشتی، جلوگیری کنید.

3. پیچ گوشتی ستاره ای یا تورکس

مناسب برای: باز یا سفت کردن پیچ‌های ستاره‌ای (6 پر)

یکی از انواع پیچ‌هایی که در صنایع مختلف به کار می‌رود، پیچ ستاره‌ای یا 6 پر است که شما می‌توانید به وسیله پیچ‌گوشتی ستاره‌ای، آن‌ها را باز کرده یا سفت کنید. این نوع پیچ‌گوشتی معمولا برای لوازم برقی منزل، لوازم الکترونیکی، صنایع امنیتی و… که پیچ‌ها ممکن است به دلیل استفاده مکرر، هرز شوند، استفاده می‌شوند. شکل خاص این وسیله، به آن اجازه می‌دهد تا با کاهش نیروی شعاعی، طول عمر پیچ و قدرت پیچ‌گوشتی را افزایش دهد. با اینکه پیچ‌گوشتی‌های تورکس برای استفاده‌های خانگی نیستند، اما داشتن سایز مناسبی از این پیچ‌گوشتی یا ست کامل آن در جعبه ابزار، می‌تواند در موقعیت‌های خاص، به کمک ما بیاید.

4. پیچ گوشتی آلنی یا 6 گوش

مناسب برای: باز یا سفت کردن مهره‌ها یا پیچ‌های 6 ضلعی

یک پیچ‌گوشتی 6 گوش برای باز یا محکم کردن پیچ‌ها و اتصال‌دهنده‌هایی با سری و برش 6 ضلعی مانند مهره‌ها، طراحی شده است. این نوع پیچ گوشتی که از آن با نام پیچ گوشتی آلنی نیز یاد می‌شود، با قرار گرفتن داخل مهره 6 گوش و محکم شدن در آن، به راحتی آن را باز کرده و مانند آچار آلن عمل می‌کند.

پیچ‌گوشتی آلنی نیز مانند سایر پیچ‌گوشتی‌ها در سایزها و طول‌های مختلفی تولید می‌شود که شما می‌توانید با انتخاب سایز مناسب برای پروژه خود، باز و بستن مهره‌ها را به راحتی و در کوتاه‌ترین زمان انجام دهید. شکل 6 ضلعی این پیچ‌گوشتی، احتمال بیرون پریدن آن از پیچ و مهره را تا حد زیادی کاهش داده و به آن‌ها اجازه می‌دهند تا به راحتی در جایگاه قرار بگیرند.

5. پیچ گوشتی مربعی یا رابرتسون

مناسب برای: باز یا سفت کردن پیچ‌هایی با سری مربعی‌شکل

یکی دیگر از پیچ‌گوشتی‌های مورد استفاده در صنایع مختلف، پیچ گوشتی رابرتسون یا مربعی‌ست که ممکن است تا به حال از آن استفاده نکرده باشید. این نوع پیچ گوشتی با داشتن سر میله مربعی، برای پیچ‌ها و مهره‌هایی به همین شکل به کار رفته و می‌توانند با گشتاور بیشتری نسبت به سایر پیچ‌ گوشتی‌ها، عمل کنند. این موضوع به این دلیل است که سری مربع‌شکل پیچ گوشتی، در گوشه‌های مهره گیر کرده و از لیز خوردن آن، حتی در هنگام افزایش گشتاور و سرعت، جلوگیری می‌کند. این پیچ گوشتی، با نام مخترع کانادایی آن نام‌گذاری شد و بیشتر در صنایع خودروسازی و وسایل منزل، استفاده می‌شود.

6. پیچ گوشتی افست

مناسب برای: باز و سفت کردن پیچ‌های مختلف در فضاهای تنگ با فاصله عمودی محدود

پیچ گوشتی افست، یک ابزار Z شکل با دو سری متفاوت در سر و ته آن است که به وسیله دسته میله‌ای، به هم متصل هستند. این نوع وسیله برای کار در موقعیت‌هایی که باید پیچ‌ها را در فضایی تنگ باز کنید، بسیار مناسب بوده و شما می‌توانید به راحت با قرار دادن سری پیچ گوشتی در پیچ مورد نظر، در کم‌ترین فاصله آن را بچرخانید. پیچ گوشتی‌های افست در سایزها و طول‌های مختلفی تولید شده و سری‌های متفاوتی نیز دارند. اما پرمصرف‌ترین نوع آن‌ها، دارای سری‌های دوسو و چهارسو است.

البته ناگفته نماند با اینکه پیچ گوشتی افست با سری Z شکل، قابلیت باز و بسته کردن پیچ‌ها در فضاهای تنگ را دارند، اما به دلیل ساختار و نوع دسته آن‌ها، ممکن است به راحتی از داخل پیچ، لیز بخورند. به همین دلیل می‌توان گفت برای استفاده روزمره مناسب نیستند.

7. پیچ گوشتی جغجغه ای

مناسب برای: باز و سفت کردن سریع پیچ‌ها و مهره‌ها در فضاهای تنگ و بدون نیاز تغییر موقعیت آن‌ها 

هنگامی از پیچ‌گوشتی استفاده می‌کنیم، بعد از هر بار چرخاندن، طی فرایند باید پیچ گوشتی را برداشته و دوباره آن را در جایگاه قرار دهیم. با استفاده از پیچ‌گوشتی‌های جغجغه‌ای دیگر نیازی به این کار نیست. زمانی که این وسیله را در پیچ قرار می‌دهید، پیچ گوشتی به صورتی محکم در آن قرار گرفته و جابه‌جا نمی‌شود. به همین دلیل نیازی به دوباره برداشتن و گذاشتن آن نیست. این موضوع نیز به دلیل چرخ‌دنده‌های تعبیه شده در آن اتفاق می‌افتد و به همین دلیل صدای جغجغه‌ای مانندی را تولید می‌کند.

در بسیاری از پیچ‌گوشتی‌های جغجغه‌ای، دکمه‌ای برای تغییر جهت چرخش پیچ گوشتی وجود دارد که به شما اجازه می‌دهد در هر دو جهت به راحتی بتوانید پیچ را باز یا محکم کنید. البته می‌توان گفت پیچ گوشتی جغجغه‌ای وسیله ضروری‌ای نیست. اما اگر شغل یا نیاز شما ایجاب می‌کند که در فضای تنگ پروژه خود را انجام دهید، پیچ گوشتی جغجغه‌ای می‌تواند وسیله کاربردی‌ای باشد.

8. پیچ گوشتی ساعتی

مناسب برای: کار و تعمیر تجهیزات کوچک مانند ساعت، موبایل و لوازم الکترونیکی

پیچ گوشتی‌های ساعتی، کوچک‌ترین نوع پیچ گوشتی هستند که برای باز و محکم کردن پیچ‌های بسیار کوچک به کار رفته در وسایلی از جمله عینک، لپ تاپ،‌ کامپیوتر، ساعت مچی، اسپیکر، موس و… به کار می‌روند. بسیاری از لوازم برقی منزل نیز دارای پیچ‌های بسیار کوچکی هستند که برای باز کردن آن‌ها به پیچ گوشتی ساعتی نیاز داریم. به همین دلیل داشتن یک پیچ گوشتی ساعتی در منزل، محل کار یا فروشگاه، می‌تواند کمک زیادی به ما بکند. بیشتر این پیچ‌گوشتی‌ها دارای سری دوسو یا چهارسو هستند که البته احتمالا می‌توانید پیچ گوشتی ساعتی با سری 6 گوش نیز، پیدا کنید.

9. پیچ گوشتی همه کاره

مناسب برای: باز کردن پیچ‌ها و موقعیت‌های مختلف

یکی از بهترین ابزارآلات دستی که می‌توانید برای جعبه ابزار خود تهیه کنید، پیچ‌گوشتی همه کاره است. این پیچ گوشتی با داشتن چندین سری در سایزها و مدل‌های مختلف، می‌تواند برای باز و سفت کردن پیچ ساعت، لوازم برقی، لوازم الکترونیکی و سایر پروژه‌های کوچک به کار بیاید. پیچ‌گوشتی‌های چندکاره، معمولا دارای یک دسته توخالی هستند که سری‌های مختلف در آن جای می‌گیرد. 

هر کدام از این سری‌ها، دارای یک سر دوسو، چهارسو، 6 گوش، ستاره‌ای و… بوده و به یک میله 6 ضلعی متصل است. استفاده از ساختار 6 ضلعی در سری‌های این پیچ‌گوشتی، برای محکم قرار گرفتن آن‌ها در دسته بوده و لیزر خوردن و خارج شدن آن را به حداقل می‌رساند. مهم‌ترین مزیت پیچ گوشتی چند سر، قابلیت استفاده در موقعیت‌ها و مکان مختلف است.

10. پیچ گوشتی برقی

مناسب برای: باز و سفت کردن بسیار سریع انواع پیچ‌ها

اگر در طول روز دفعات زیادی از پیچ گوشتی استفاده می‌کنید، احتمالا به وسیله‌ای نیاز دارید که فرایند باز و سفت کردن پیچ‌ها را سریع‌تر برای شما انجام دهد. پیچ‌گوشتی‌های برقی، از جمله ابزارآلات برقی هستند که به شما اجازه می‌دهند بدون خستگی و در کوتاه‌ترین زمان ممکن پیچ‌ و مهره‌ها را باز کرده یا آن‌ها را محکم کنید. منبع تغذیه این نوع پیچ گوشتی، می‌تواند برق شهری یا باتری باشد که نوع باتری آن، به پیچ گوشتی شارژی شناخته می‌شود. 

به همراه این نوع پیچ‌گوشتی، کیفی از سری‌های مختلف دوسو، چهارسو، 6 گوش، مربعی و ستاره‌ای در سایزهای مختلف نیز ارائه می‌شود که به شما این امکان را می‌دهد تا بتوانید برای هر موقعیتی از پیچ گوشتی استفاده کنید. نکته قابل توجه در هنگام استفاده از پیچ‌گوشتی‌های برقی، تنظیم گشتاور و سرعت موتور آن‌ها، روی مقدار مناسب است. اگر سرعت را بالاتر از حد ضروری قرار دهید، ممکن است میله پیچ گوشتی از جایگاه خود خارج شود. همچنین اگر قصد تهیه پیچ گوشتی شارژی را دارید، بهتر است همواره به مقدار شارژ آن توجه کنید. چرا که با کاهش شارژ دستگاه، عملکرد آن نیز تغییر می‌کند.

سخن پایانی

با گسترش علم و تکنولوژی، صنایع مختلف نیز در حال گسترش بوده و به همین دلیل انواع تجهیزات و ابزارآلات در حال تولید هستند. پیچ‌گوشتی‌ها به عنوان عضو جدانشدنی صنعتگران، یکی از تجهیزاتی‌ست که انواع بسیار متنوعی دارد. ما در این مقاله به 10 نوع پیچ گوشتی متداول اشاره کرده و عملکرد و کاربردهای هر یک را بررسی کردیم. از این که در این مقاله با ما همراه بودید، سپاسگزاریم.

منبع:

• thespruce