لامپ فیلامنتی چیست و چه کاربردی دارد؟

لامپ‌های فیلامنتی LED-SMD که به لامپ‌های رشته‌ای کربنی یا ادیسونی نیز معروف هستند، توجه افراد بسیاری که به دنبال لامپی شیک و نوستالژیک در چراغ‌های تزئینی و لوستر هستند، به خود جلب کرده است. لامپ دکوراتیو فیلامنتی ظاهری مشابه با لامپ‌های رشته‌ای قدیمی دارد، اما استفاده از آن باعث صرفه جویی در مصرف برق می‌شود.

لامپ فیلامنتی یک لامپ ال ای دی مدرن محسوب می‌شود، که ظاهری شبیه به لامپ‌های رشته‌ای و قدیمی دارد. این لامپ که تلفیق تکنولوژی مدرن و ظاهر کلاسیک است، در دسته لامپ‌های دکوری قرار می‌گیرد. لامپ فیلامنتی به دلیل ظاهر خاص و زیبایی که دارد، توجه طراحان داخلی بسیاری را به خود جلب کرده و جهت نورپردازی محیط استفاده می‌شود. برای آشنایی بیشتر با مزایا و کاربرد‌های این نوع لامپ در ادامه این مقاله همراه ما باشید.

لامپ فیلامنتی چیست؟

لامپ فیلامنتی نوعی لامپ ال ای دی است، که شبیه به لامپ‌های رشته‌ای و قدیمی ساخته شده است. این نوع لامپ به دلیل دیود‌های پراکنده، گرما را به راحتی پخش می‌کند و به نسبت لامپ‌های دیگر گرمای کمتری تولید می‌کند. این لامپ تنها زیبایی ندارد بلکه می‌تواند تا 90 درصد در مصرف انرژی صرفه‌جویی کند و هزینه‌های قبض برق‌ را به شدت کاهش دهد.

لامپ‌های فیلامنتی با فناوری SMD تولید و به بازار عرضه می‌شوند اما حالت قرار گرفتن تراشه‌های SMD در آن به حالت‌های مختلف است و مشابه لامپ‌های رشته‌ای بسته می‌شوند. لامپ فیلامنتی از یک حبابی شیشه‌ای شفاف ساخته شده و رشته‌های داخلی لامپ دیده می‌شود.

لامپ های ال ای دی معمولی نور 180 درجه از خود ساطع می‌کنند. اما این ضعف در لامپ فیلامنتی دیده نمی شود و این لامپ دکوری نور را به صورت 360 درجه می‌تاباند. در ساختار لامپ‌های فیلامنتی از فسفر استفاده می‌شود، تا نور آبی لامپ ال ای دی را به رنگ‌های دیگر تبدیل کند. برای تغییر رنگ لامپ می‌توان از فسفر‌هایی با رنگ‌های مختلف استفاده کرد.

تفاوت لامپ رشته‌ای (ادیسونی) با فیلامنتی 

در لامپ رشته‌ای قدیمی، داخل شیشه لامپ، رشته‌های سیمی شبیه به فنر به کار رفته است. رشته‌های به کار رفته معمولاً از تنگستن، به دلیل دمای ذوب بالای آن، ساخته می‌شدند. به منظور جلوگیری از احتراق تنگستن در دمای بالا، این رشته‌ها در داخل محفظه‌ای بدون اکسیژن (شیشه لامپ) قرار می‌گرفتند، البته در نمونه‌های جدیدتر از گازهای بی اثر مانند نیتروژن و آرگون استفاده شد، تا از سوختن تنگستن جلوگیری شود.

جریان الکتریکی به رشته‌های فیلامنتی مقاومتی ارسال می‌شدند و در رشته‌ها گرما تولید می‌شد، این گرما اساس کار لامپ‌های رشته‌ای است. رشته‌های فیلامنتی گرم می‌شوند و نور تولید می‌کنند. این لامپ‌ها 10 درصد انرژی دریافتی را به نور و 90 درصد را به گرما تبدیل می‌کنند، بنابراین استفاده از آن‌ها مقرون به صرفه نیست. 

لامپ‌های فیلامنتی LED-SMD از رشته‌ (فیلامنت) LED-SMD ساخته شده‌اند، اما به جای اینکه مشابه لامپ‌های رشته‌ای قدیمی از گرما برای تولید نور استفاده کنند، با دیودهای ساطع کننده نور ساخته می‌شوند. نوار فلزی و LED-SMD، معمولاً با شیشه یا ماده شفاف دیگری پوشانده می‌شود. سپس از فسفر استفاده می‌شود، تا نور ساطع شده از LED ها از رنگ آبی به زرد گرمتر، مشابه با نور لامپ‌های رشته‌ای قدیمی، تبدیل شود. این لامپ‌ها به شکل‌های گرد یا کروی، لوله‌ای، گلابی، شمع، استاندارد، ستاره‌ای و… طراحی شده‌اند.

1. لامپ ادیسونی به نسبت لامپ‌های فیلامنتی طول عمر کمتری داشته و رشته‌های آن با دمای 2200 کلوین ساخته می‌شوند.
2. یلامنتی به تازگی و در سال 2013 وارد بازار شد، اما لامپ‌های ادیسونی تقریبا 200 سال پیش به بازار عرضه شدند.
3. مصرف برق لامپ‌های ادیسونی 85 درصد از لامپ‌های فیلامنتی بیشتر است.

اجزای لامپ فیلامنتی

• تراشه‌های فیلامنت: هر تراشه این لامپ دارای 22 عدد ال ای دی 3 ولتی است، که در تمام جهت‌ها نور را منتشر می‌کند. توان هر شاخه فیلامنتی کمتر از 1 وات است و مصرف برق آن در حدود 13 میلی‌آمپر است.
• حباب: حباب شیشه‌ای این نوع مانند لامپ‌های رشته‌ای است و نور را به صورت 360 درجه پخش می‌کند.
• درایور: درایور در بخش انتهایی و داخل محفظه خالی سرپیچ قرار می‌گیرد و برق 220 ولت شهری را به برق مستقیم و مناسب برای لامپ‌های فیلامنتی تبدیل می‌کند.·     
• سرپیچ: لامپ‌های فیلامنتی دارای سرپیچ‌های مختلفی هستند. پرکاربردترین آن E27  بوده، که دارای قطر 27 میلی‌متر است. E14 نیز اغلب برای اتصالات کوچک مورد استفاده قرار می‌گیرد.

لامپ فیلامنتی چند نوع دارد؟

یکی از اصلی‌ترین کاربردهای محصولات فیلامنتی، در لوسترهاست. لامپ‌ فیلامنتی شمعی و اشکی بسیار زیبا و محبوب است و جلوه بی‌نظیری به انواع لوستر می‌دهد. لامپ فیلامنتی حبابی نوع پرفروشی است که به تنهایی و بدون نیاز به چراغ یا لوستری زیبا و گران باعث زیبایی محیط می‌شود. لامپ‌های حبابی به اشکال مختلفی طراحی می‌شوند و رشته فیلامنت داخلی آن‌ها نیز تنوع بالایی دارند.

لامپ فیلامنتی چه ویژگی‌هایی دارد؟

لامپ‌های فیلامنتی قبل از هر چیز به دلیل ظاهر قدیمی و نوستالژیکی که دارند، مورد توجه هستند. به همین خاطر در طراحی دکوراسیون کافه و رستوان‌ها بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرند. البته این لامپ‌های دکوری مدرن ویژگی‌های دیگری نیز دارند، که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.

• لامپ فیلامنتی در برابر قطع و وصل شدن مکرر برق، نسبت به لامپ‌های فلورسنت یا کم مصرف مقاومت بیشتری دارد.  
• لامپ‌های فیلامنتی برخلاف لامپ‌های رشته‌ای قدیمی به سرعت روشن می‌شوند.
• نصب این لامپ‌ها کار سختی نیست و به سرعت می‌توان آن‌ها را جایگزین کرد.
• تراشه‌های به کار رفته در این لامپ بدون سرب است و به محیط زیست آسیبی وارد نمی‌کند.
• تراشه ال ای دی موجود در لامپ‌های فیلامنتی در بازه دمایی 20- تا 80+ درجه سانتی‌گراد کار می‌کند.
• بهره نوری بالایی داشته و زیاد گرم نمی‌شود.     
• عمر آن‌ها در حدود 30 هزار ساعت است.

فواید خرید لامپ فیلامنتی چیست؟

1. لامپ فیلامنتی پرتو‌های مضر فرابنفش و فروسرخ را ساطع نمی‌کند.
2. طول عمر فیلامنتی 3 برابر لامپ‌های کم‌مصرف و 25 برابر لامپ‌های رشته‌ای قدیمی است.
3. تا 85 درصد در مصرف برق صرفه جویی می‌کند.
4. به دلیل نداشتن مواد سمی مانند سرب، جیوه و گاز‌های شیمیایی، مانع انتشار گاز‌های گلخانه‌ای شده و به محیط‌زیست آسیبی وارد نمی‌کند.
5. نور تابیده شده از لامپ فیلامنتی لرزش نداشته و سوسو نمی‌زند.

چه نکاتی را در خرید لامپ فیلامنتی باید در نظر گرفت؟

1- پایه لامپ

قبل از خرید هر نوع لامپی، باید اندازه سرپیچی که قصد وصل کردن لامپ به آن را دارید، بدانید. بیشتر لامپ‌های فیلامنتی بازار در اندازه‌های E14 یا E27 پیچی هستند. مدل‌های شمعی و اشکل با سرپیچ E14 طراحی می‌شوند و مدل‌های حبابی با سرپیچ E27.

2- دمای رنگ نور

این لامپ‌ها برای اینکه مشابه لامپ‌های قدیمی باشند، در رنگ‌ها گرم تا سفید خیلی گرم تولید شده‌اند، البته این لامپ‌ها در دمای رنگ و رنگ‌های مختلفی به بازار عرضه شده‌اند و پاسخ‌گوی سلایق متفاوتی هستند.

3- دیمر یا تنظیم روشنایی

معمولاً بیشتر لامپ‌های ال ای دی که فیلامنتی‌ها هم در زیرمجموعه آن‌ها قرار می‌گیرند، فاقد ویژگی دیمر هستند. اگر به خاطر داشته باشید، لامپ‌های رشته‌ای قدیمی را می‌توانستیم به آسانی شدت نورشان را تغییر دهیم، اما اگر از یک کلید دیمر برای فیلامنتی‌ها استفاده کنیم، معمولاً می‌سوزند. البته در نمونه‌های جدید، امکان دیمر نیز به محصولات اضافه شده است.

4- روشنایی

با توجه به اینکه این لامپ‌ها معمولاً به عنوان یک کالای دکوراتیو به کار می‌روند، روشنایی کمی دارند. در هنگام خرید لامپ به جای توان (چند وات)، لومن را بررسی کنید. هر چقدر عدد لومن بزرگتر باشد، روشنایی لامپ نیز بیشتر است. اما در کل نباید انتظار نور چشمگیری داشته باشید.