داغ ترین ها :
راهنمای خرید چراغ ریلی – بررسی هر آنچه که باید بدانید
فهرست مطالب
وقتی صحبت از روشنایی می‌شود، ابزارهای بسیاری در ذهن ما شکل می‌گیرند. برخی از این تجهیزات، روشنایی درخشان و چشمگیری برای ما به ارمغان می‌آورند، بعضی از مدل‌ها نورهای ملایم و زیبایی می‌تابانند و نوعی دیگر نیز به فضا رنگ می‌بخشند. بسته به نوع کاربری اتاق و محیط، همچنین بودجه و سبک دکوراسیون، چراغ انتخاب شده تغییر می‌کند. یکی از ابزارهای مدرن نورپردازی که نوری هدفمند و زیبا می‌تاباند، چراغ ریلی است. این وسیله اگرچه محبوب و زیباست اما کمتر به بررسی آن پرداخته شده است. راهنمای کامل خرید چراغ ریلی به تمامی سوالاتی که پیرامون این وسیله ممکن است در ذهن ما شکل بگیرد، پاسخ می‌دهد. پس تا انتهای این مقاله از آرتا الکتریک همراه ما باشید.
چراغ ریلی چیست؟
این چراغ در زبان انگلیسی با نام (track lighting) شناخته می‌شود. کلمه track در لغت به معنای خط و مسیر است و در واقع این محصولات نیز به چراغ‌هایی گفته می‌شود که به صورت خطی روی یک ریل نصب می‌شوند. ریل این محصول معمولا طولی بیش از یک متر دارد و طراحی آن به گونه‌ای است که در فواصل مشخصی چراغ‌هایی روی آن قرار می‌گیرند. البته خود چراغ ریلی را بدون ریل می‌توان به صورت تنها به سقف یا دیوار زد. مزیت اصلی این چراغ‌ها، انعطاف و قابلیت چرخش است که تغییر جهت تابش نور را به هر سمتی امکان پذیر می‌کند.
این ویژگی اما در چراغ‌های دیگر امکان پذیر نیست، یعنی نمی‌توان جهت تابش نور در چراغ آویز یا حتی پنل توکار تغییر داد. نور تابیده شده توسط چراغ ریلی همچنین به صورت متمرکز است، یعنی می‌توان آن را تنها برای نورپردازی نقطه‌ای و محصولات خاصی استفاده کرد. همین ویژگی باعث شده است که چراغ ریلی با نام چراغ فروشگاهی نیز شناخته شود، زیرا بهترین انتخاب برای نورپردازی محصولات در ویترین مغازه و فروشگاه است.
اگر چراغ ریلی روی ریل مخصوص خودش نصب شود، می‌توان آن را به نقطه دیگری در طول ریل منتقل کرد، بدون اینکه سیم کشی جدیدی نیاز باشد. مسیر یا ریل در یک انتها برق دار شده است و قابل گسترش است. ریل‌ها باید به گونه‌ای طراحی شوند که کاملاً قابل تنظیم باشند، همچنین نزدیک به سقف و خارج از خط دید قرار گیرند.
به طور کلی این چراغ‌ها، نور جهت دار بیشتری نسبت به لامپ سقفی ارائه می‌دهند و نور روشن و واضح یا نورهای کم نور ملایم را برای برجسته کردن طراحی اتاق فراهم می‌کنند. ولی نکته مهمی که وجود دارد این است که عموماً از این وسیله به تنهایی نمی‌توان استفاده کرد و باید با سایر تجهیزات نورپردازی ترکیب شود.
انواع چراغ ریلی
مشخصه اصلی این چراغ‌ها این است که روی یک مسیر یا ریل به منظور دسترسی به برق و آسان سازی حرکت، نصب می‌شوند. این محصولات در سال‌های اخیر به منظور پاسخگویی به نیازهای مختلف، در طرح‌های متفاوتی به بازار عرضه شده‌اند. در ادامه به معرفی انواع آن می‌پردازیم.
1- چراغ ریلی معمولی یا استاندارد
مدل استاندارد یا سنتی به راحتی با پیچ‌های ساده نصب شده و به مدار الکتریکی موجود در سقف، متصل می‌شود. ریل این مدل به شکل میله‌ای توخالی و مربعی شکل است که چراغ در آن قرار می‌گیرد و می‌پیچد تا محکم شود. در داخل ریل جریان برق برقرار است، بنابراین می‌توان چراغ را در هر نقطه‌ای از ریل حرکت داد، زیرا پایه لامپ با اتصالات در تماس است و نور را تامین می‌کند.
ریل‌ها معمولاً به صورت میله‌های مستقیم هستند که از طول 50 سانتی‌متر تا 2 متر تغییر می‌کند. آنها را می‌توان در خطوط مستقیم موازی با دیوارها اجرا کرد، یا می‌توان در چیدمان‌های خاص مانند یک زاویه مشخص به هم متصل کرد، یا چندین قطعه را به هم متصل کرد تا یک شکل X ایجاد شود.
ریل‌ها توسط سیم کشی ولتاژ خط یا ولتاژ پایین که از مدار تا انتهای میله جریان دارد، در پیکربندی های 2 یا 3 سیم تغذیه می‌شوند. کانکتورها برای اتصال قطعات جداگانه ریل به یکدیگر و برقراری جریان از ریلی به ریل دیگر استفاده می‌شوند.
قسمت هد یا بالای چراغ‌ها که به ریل متصل می‌شوند، معمولاً 12 یا 24 ولت هستند و انرژی کمتری مصرف می‌کنند و در مقایسه با چراغ‌هایی که مستقیماً با برق 220 ولت کار می‌کنند، ایمن‌تر هستند. توان این محصولات از 5 تا 100 وات متغیر است که با توجه به میزان روشنایی باید توان مورد نظر را انتخاب کرد. داخل چراغ تراشه‌های ال ای دی (عموماً نوع COB) یا تنها سرپیچ نصب می‌شود که در این حالت می‌توان لامپ‌های مختلفی برای روشنایی آن استفاده کرد.
ریل‌های استاندارد چراغ ریلی
سه نوع ریل استاندارد در بازار موجود است: نوع H،J و L. استانداردهای بین این سه نوع توسط سه شرکت تولیدی مختلف Halo، Juno و Lightolier ایجاد شده است که ریل‌ها را نیز نام گذاری کرده‌اند. البته ریل‌های دیگری نیز در بازار موجود است که می‌تواند بسته به سازنده متفاوت باشد، مانند سیستم دو مداره J2، که برای کنترل دو مجموعه روشنایی در یک ریل استفاده می‌شود.
ریل‌ها از نظر ویژگی‌ها و عملکرد مشابه هستند، اما قابل تغییر نیستند. پایه‌های چراغ جداگانه به ریل وارد می‌شوند و می‌پیچند تا در جای خود قفل شوند، چراغ‌ها را از طریق اتصال به مجرای ریل تغذیه می‌کنند، بنابراین قطعات چراغ و ریل باید به خوبی در کنار هم قرار گیرند. آداپتور هر کدام از چراغ‌ها، بسته به نوع ریل متفاوت است. در شکل زیر جزئیات را مشاهده کنید.
2- چراغ مونوریل
چراغ‌های مونوریل از یک ریل تشکیل شده‌اند که چراغ‌هایی مانند آویز و سرهای ریلی به آن متصل شده‌اند. تطبیق پذیری نورپردازی مونوریل آن را برای نورپردازی مدرن و امروزی در کاربردهای مسکونی و تجاری عالی می کند.
برعکس مدل قبل که به صورت نواری هستند، این چراغ‌ها به سمت پایین قرار می‌گیرند. ریل ها توسط میله‌هایی به نام standoff از سقف آویزان می‌شوند. برخلاف ریل‌های استاندارد، مونوریل‌ها انعطاف پذیر و باریک هستند. ریل را می‌توان تا 30 درجه خم و خم کرد. البته این مدل را به سختی در ایران پیدا خواهید کرد.
جریان برق از فلز خود ریل عبور می‌کند. به همین دلیل، بیشتر ریل‌ها به یک ترانسفورماتور نیاز دارند تا ولتاژ ورودی به کانال‌ها را کاهش دهد. کانال‌ها صفحات فلزی هستند که در دو طرف یک رابط عایق نصب شده‌اند تا جریان برق با ولتاژ کم را در امتداد ریل انتقال دهند. سپس لامپ (چراغ ریلی) به ریل متصل می‌شود و برق را از آن دریافت می‌کند.
انواع لامپ چراغ ریلی
این چراغ‌ها تنها از نظر طراحی و ریل متفاوت نیستند، بلکه منبع نوردهی در آنها نیز می‌تواند تغییر کند و قابلیت‌های متفاوتی را ارائه دهند. در ادامه هر کدام از منابع روشنایی این محصول را به صورت جداگانه بررسی می‌کنیم:
- چراغ ریلی COB: عموماً بیشتر چراغ‌های ریلی جدید با منبع نوری سی او بی تولید می‌شوند. COB نوعی تراشه است که با فناوری‌های جدید تولید می‌شود، مصرف برق بسیار کمی دارد، نور درخشانی می‌تاباند و از همه مهم‌تر، کاملاً متمرکز است. یعنی بهترین انتخاب برای برجسته‌سازی المان‌ها در نورپردازی و تاباندن نوری صاف و یکدست.
- چراغ ریلی ال ای دی: احتمالاً این اصطلاح را موقع خرید این محصول زیاد خواهید شنید. معمولاً منظور از چراغ ال ای دی همان چراغ COB است؛ زیرا COB همان LED اما با فناوری بهبود یافته است. البته در بعضی مدل‌ها از لامپ‌های SMD و از نوع هالوژنی یا حبابی نیز استفاده می‌شود.
- چراغ ریلی بدون لامپ: در دو مدل قبلی، منبع نوری در چراغ نصب شده است و اگر لامپ بسوزد، یا باید به تعمیرکار مراجعه کنید یا اینکه چراغ را دور بیاندازید. اما مدل بدون لامپ مانند بسیاری از چراغ‌های معمولی دارای سرپیچ است، بنابراین هر لامپی که خودمان انتخاب کنیم، در آن نصب می‌شود. البته معمولاً از لامپ‌هایی با اندازه و توان کم مانند هالوژن، می‌توان در آنها استفاده کرد. در قسمت جلوی چراغ یک در پیچی نصب می‌شود که با باز کردن آن به سرپیچ دسترسی پیدا خواهید کرد.
اجزای چراغ ریلی
چراغ ریلی و ریل تنها اجزای این سیستم روشنایی نیستند، بلکه لوازم جانبی بسیاری برای بهبود کارایی و تامین الزامات ضروری در نظر گرفته شده است.
- منبع تغذیه: این بخش نقطه اتصال منبع برق و ریل یا کابل است.
- کانکتورها: این قطعات برای گسترش ریل در امتداد همان منبع تغذیه کار می‌کنند. بدون نیاز به منبع تغذیه و سیم کشی جدید، می‌توان چند ریل را به صورت‌های مختلف به هم وصل کرد.
- کانکتورهای انتهایی: همانطور که در بالا نیز گفته شد، ریل برق‌دار می‌شود. اتصالاتی که در آخر ریل نصب می‌شوند، مسیر انتقال جریان برق را تکمیل می‌کنند. بدون این قطعات، خطرات برق گرفتگی برای افراد وجود دارد.
- کیت‌های اتصال: کیت‌ها وسیله‌های نصبی هستند که شامل پایه، گیره یا وسایل دیگری می‌شوند که برای اتصال ریل‌ها ضروری هستند.
مزیت‌های چراغ ریلی
اگر تصاویر نورپردازی اتاق‌های مدرن را مشاهده کرده باشید، حتماً نمونه‌هایی از این محصول را مشاهده خواهید کرد. اما چرا انقدر فراگیر شده است؟ چه مزیت خاصی دارد؟ در واقع پاسخ به این سوال که چراغ ریلی بهتر از لوستر، پنل سقفی یا چراغ آویز است؛ به آسانی ممکن نیست.باید گزینه‌های بسیاری را در نظر بگیرید تا بتوانید به پرسش پاسخ دهید، اما اولین نکته، کاربری اتاق است. در ادامه مزایای محصول را بررسی می‌کنیم تا انتخاب آسان‌تر شود.
- با تنظیمات خاصی می‌توان برای هر چراغ، کلیدی مجزا نصب کنید.
- هر چراغ ریلی مجزا از چراغ کناری قابل تنظیم است. بنابراین می‌توان یک چراغ را به راست، چراغ دیگر را مستقیم و دیگری را به سمت چپ تنظیم کرد. هر جا که نور بیشتری نیاز است، چراغ به همان سمت نور می‌تاباند.
- مناسب نورپردازی هدفمند هستند و نوری ملایم و زیبا را می‌تابانند.
- با تنظیم چراغ، حذف سایه‌ها امکان پذیر است؛ بنابراین برای عکاسی، آرایشگری و تولید محتوا یک وسیله کاربردی و عالی است.
- با تنظیم چراغ، نوری متمرکز خواهیم داشت تا بتوان کارهایی را که جزئیات در آنها اهمیت دارد به خوبی انجام داد.
- برای برجسته کردن یک شی یا دیوار یا ویژگی خاصی از معماری و طراحی اتاق بهترین انتخاب هستند.
- منعطف هستند، بنابراین با هدف‌های متفاوتی سازگار می‌گردند.
معایب چراغ ریلی
تا این بخش از مقاله تنها از خوبی‌های این وسیله سخن گفتیم، اما شرایطی نیز وجود دارد که این چراغ انتخاب هوشمندانه‌ای نیست. اتاق‌هایی با سقف کوتاه، مناسب این سیستم نورپردازی نیستند. ریل دارای برق است و اگر در ارتفاع پایین نصب شود، افراد را در معرض خطر برق گرفتگی قرار می‌دهد.
همچنین محل نصب چراغ نباید به گونه‌ای باشد که با سایر وسایل مانند، پنکه سقفی، درب پنجره و وسایل دیگر تماس پیدا کنند. چراغ ریلی یک محصول مدرن است، در نتیجه نباید از آن برای نورپردازی محیط‌هایی که سبک دکوراسیون آنها با فضای مدرن هماهنگ نیست، استفاده شود. مورد دیگری که کمتر به آن پرداخته می‌شود، برند است. بهتر است چراغ ریلی و متعلقات را تنها از یک برند خریداری کنید، زیرا هر برند تنظیمات خاص خود را دارد.
چراغ ریلی سه فاز و تک فاز
یکی از ابهاماتی که موقع خرید این محصول برای ما سوال ایجاد می‌کند؛ مفهوم 3 و 1 فاز بودن چراغ ریلی است. در ادامه تفاوت این دو مدل را توضیح خواهیم داد. البته قبل از آن باید با معنی فاز آشنا باشیم. فاز چیست؟ در یک کابل برق استاندارد با سه مدل سیم روبرو هستیم، فاز، نول و سیم زمین یا سیم ارت. فاز سیمی است که جریان از آن عبور می‌کند و همراه با سیم نول به تجهیزات برقی متصل می‌شوند و آنها را روشن می‌کنند.
- ریل یک فاز: در ریل 1 فاز (یا ریل 1 مدار) برق فقط بین دو سیم جریان دارد، فاز (L) و سیم خنثی (N). این بدان معنی است که تمام منابع نور روی ریل با هم کنترل می‌شوند و همیشه با هم خاموش و روشن می‌شوند.
- ریل سه فاز: ریل های 3 فاز دارای سه فاز (L1، L2، L3) هستند و می‌توان آنها را به طور جداگانه با سیم خنثی (N) ترکیب کرد. مدل سه فاز این امکان را ایجاد می‌کند که سه مدار مختلف در سیستم روشنایی داشته باشیم و چراغ‌های روی ریل را به صورت جداگانه از هم کنترل کرد. البته برای برخورداری از چنین قابلیتی لازم است که از یک کابل برق با 5 رشته سیم (3 فاز، یک نول و یک زمین) استفاده کنید.
منابع:
دیدگاه های کاربران
اولین نفری باشید که دیدگاه خود را ثبت می کند.
مطالب مشابه
چراغ خطی چیست؟ کامل‌ترین راهنمای خرید چراغ خطی
بهترین برند پیچ گوشتی برقی کدام است؟
بررسی تفاوت سیم افشان با سیم مفتولی + کدام یک بهتر است؟