تفاوت داکت و ترانکینگ (ترانک) چیست؟ + جدول مقایسه

در محیط‌های مختلف به منظور جلوگیری از بهم ریختگی سیم و کابل موجود و همچنین زیباتر کردن مسیر سیم‌کشی از وسایل مختلف به منظور نظم‌دهی و پوشاندن سیم‌ها و کابل‌ها استفاده می‌شود. داکت برق و ترانکینگ دو ابزار مهمی هستند که در این زمینه مورد استفاده قرار می‌گیرند و می‌توانند باعث نظم‌دهی به سیم و کابل‌ها شوند و مانند یک نگهدارنده عمل کرده و از سیم و کابل در برابر شرایط مختلف محافظت کنند. این دو ابزار با تمام شباهت‌ها، دارای تفاوت‌هایی هستند که در این مقاله قصد داریم به معرفی آن‌ها و ویژگی‌های هر کدام پرداخته و در نهایت به مقایسه آن‌ها بپردازیم. 

داکت برق چیست؟

داکت برق وسیله‌ای است که شبیه به کانال بوده و به عنوان مسیری برای عبور کابل و سیم برق به حساب می‌آید. معمولا از پلاستیک و PVC تولید می‌شود که در قسمت‌های مختلف ساختمان و در فضای مسقف به منظور نظم‌دهی سیم و کابل برق مورد استفاده قرار می‌گیرد. 

کاربرد داکت برق چیست؟

 از داکت در فضای داخلی ساختمان‌ها مختلف به منظور منظم‌سازی سیم و کابل استفاده می‌شود که می‌تواند از بهم ریختگی آن‌ها جلوگیری کند. داکت برق می‌تواند از سیم‌ها محافظت کند و یک مسیر ایمن برای انتقال آن‌ها فراهم کند. با توجه به اینکه داکت‌ها معمولا در برابر نفوذ آب مقاوم نیستند، به همین دلیل برای استفاده از فضاهای مسقف مناسب هستند. داکت معمولا به صورت روکار نصب می‌شود و شرایط لازم برای نظم‌دهی به سیم‌های برق و انتقال آن‌ها را فراهم می‌کند. 

انواع داکت برق

داکت‌های برق را بر اساس نوع طراحی می‌توان در دسته‌های مختلفی تقسیم‌بندی کرد که هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. 

1- داکت ساده

یکی از کاربردی‌ترین و پرفروش‌ترین نوع داکت به حساب می‌آید که در ابعاد مختلفی به فروش می‌رسد. از این نوع داکت می‌توان به راحتی در انواع کابل‌کشی، راه‌اندازی شبکه سیمی، نصب دوربین مداربسته، دزدگیر اماکن و غیره استفاده کرد. این داکت ظاهر کاملا ساده داشته و از قیمت مناسبی برخوردار است. 

2- داکت پارتیشن دار

یکی از مدل‌های منحصر به فرد داکت برق است که اجازه می‌دهد در صورت نیاز به دو نوع‌ سیم‌کشی، هر سیم را از داخلی یکی از کانال‌ها که با پارتیشن جدا شده است، عبور دهید. این ویژگی باعث می‌شود که بتوانید در زمان مورد نیاز سیم مورد نظر را به راحتی تشخیص دهید. 

3- داکت قرنیزی

قرنیز در واقع محل اتصال دیوار به زمین است که تناسب لازم بین دیوار و کف را فراهم می‌کند. یکی از کاربردی‌ترین انواع داکت که امروزه مورد استفاده قرار می‌گیرد، داکت قرنیزی است که امکان نظم دادن به سیم‌ها و کابل‌ها را فراهم می‌کند. ظاهر زیبا و طراحی کاربردی این نوع داکت باعث شده که این روزها استفاده از آن رو به افزایش باشد. 

4- داکت شیاردار

این نوع داکت به دلیل شیارهایی که در بدنه آن وجود دارد، با نام داکت شیاردار شناخته می‌شود. وجود این شیارها بر روی داکت باعث می‌شود که تهویه مناسب برای سیم و کابل‌های عبور کرده از داکت فراهم شود. این داکت‌ها برای استفاده از محیط‌هایی که تعداد سیم و کابل عبوری از داخل داکت زیاد است مناسب هستند و با فراهم کردن تهویه مناسب از بروز اشکال در سیستم‌های الکتریکی جلوگیری می‌کنند. همین ویژگی‌ها باعث شده که از این نوع داکت در تابلوهای برق فشار قوی و ضعیف استفاده شود. 

5- داکت چسب‌دار

این نوع داکت‌ها از نظر ظاهری کاملا شبیه به داکت ساده بوده و تنها تفاوت آن‌ها این است که در پشت آن‌ها چسبی تعبیه شده که با استفاده از آن به راحتی در محل مورد نظر نصب شده و مورد استفاده قرار بگیرند. این نوع داکت‌ها فرایند نصب ساده‌تری دارند و به همین دلیل یک مدل کاربردی به حساب می‌آیند. 

6- داکت کمانی

این نوع داکت نیز از نظر ساختار شبیه به داکت ساده بود و تنها تفاوت آن‌ها درب کمانی یا دایره‌ای شکل است. شکل کمانی درب این نوع داکت باعث شده که بیشترین کاربرد آن برای نصب به صورت زمینی باشد. 

ترانکینگ برق چیست؟

ترانکینگ به محفظه‌های درسته و کانال‌هایی گفته می‌شود که معمولا از جنس ABS و UPVC بوده و با ایجاد یک مسیر می‌توانند کابل‌ها و سیم‌های مختلف را در خود جای دهند. ترانک در ظاهر عملکرد و کاربردی شبیه به داکت برق دارد اما در عمل تفاوت‌های زیادی بین آن‌ها وجود دارد. ترانک علاوه بر عبور سیم‌ها، دارای پریزهای مختلفی است که به‌خصوص برای شبکه‌سازی در ادارات کاربرد دارد.

انواع ترانکینگ

ترانکینگ را بر اساس طراحی و نوع استفاده می‌توان در انواع مختلفی دسته‌بندی کرد که شامل موارد زیر می‌شود:

• ترانک دیواری: معمولا در ساختمان‌ها و اداره‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• ترانک دفنی: نحوه استفاده از این نوع ترانک به صورت توکار بوده و معمولا در زیر سقف‌های کاذب به منظور عبور کابل‌های فشاری قوی و ضعیف، تلفن و شبکه مورد استفاده قرار می‌گیرد. 
• ترانک ستونی: نوع دیگری از ترانک است که معمولا در مکان‌های عمومی مانند اتاق‌های همایش، کنفرانس، محیط‌های آموزشی و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد. 

کاربردهای ترانک چیست؟

افزایش حجم کابل و سیم در مجموعه‌های مختلف باعث می‌شود که بی‌نظمی در مجموعه زیاد شود. به همین دلیل می‌توان از انواع ترانک به منظور پوشاندن انواع سیم و کابل استفاده کرده و با مخفی کردن حجم بالایی از سیم و کابل از به وجود آمدن بهم ریختگی و بی‌نظمی جلوگیری کرد. استفاده از ترانک باعث محافظت از سیم و کابل در برابر فشار، ضربه و سایر صدمه‌ها می‌شود. همچنین در مواقعی که امکان تخریب دیوار به منظور سیم‌کشی وجود ندارد می‌توان از ترانک استفاه کرد زیرا قابلیت ماژولار داشته و می‌توان در محیط‌های مختلف دستررسی به پریز برق، پریز تلفن و سوکت شبکه و غیره را در محل مورد نیاز فراهم کرد. 

تجهیزات ترانک

ترانک از قسمت‌های و تجهیزات مختلفی تشکیل شده است که یکی از اصلی‌ترین تفاوت‌های آن با داکت به حساب می‌آید. از مهم‌ترین و اصلی‌ترین تجهیزات ترانک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بدنه اصلی ترانک: کانال محفظه‌داری که مسیر عبور کابل و سیم است، به عنوان بدنه اصلی ترانک شناخته می‌شود که وظیفه محافظت از کابل و سیم را دارد. این بدنه دارای یک درب است که دسترسی راحت به سیم‌ها و کابل‌ها را در قسمت‌های مختلف امکان‌پذیر می‌کند. 
• پارتیشن: به دیواره‌هایی که بر روی شیارهای موجود در ترانک نصب می‌شود و باعث تقسیم شدن محفظه درون ترانک به چند بخش می‌شود، پارتیشن می‌گویند. مهم‌ترین وظیفه پارتیشن، جداسازی و تفکیک سیم‌ها و کابل‌ها از یکدیگر است. 
• مسدود کننده: در قسمت انتهایی و ابتدایی ترانک نصب می‌شود که کاربرد آن بستن دو سر ترانک و محفوظ نگه داشتن سیم‌ها و کابل‌های درون آن است. 
• زاویه داخلی: در زمان نیاز به عبور ترانک از گوشه داخلی دیوار مورد استفاده قرار می‌گیرد. 
• زاوبه خارجی: در زمان نیاز به اتصال در گوشه‌های 90 درجه بیرونی روی دیوار مورد استفاده قرار می‌گیرد. 
• زاویه تخت: در زمان نیاز به اتصال ترانک‌ها به صورت قائم و بر روی یک سطح صاف مورد استفاده قرار می‌گیرد. 
• سه‌راهی ترانکینگ: به منظور به وجود آوردن انشعابات در مسیر عبور ترانک مورد استفاده قرار می‌گیرد. 
• کادر ماژول: به بدنه ترانک وصل می‌شود که امکان پریز و کلیدهای مختلف را در قسمت‌های مختلف فراهم می‌کند. این کادرها در انواع 2، 4، 6 و 8 ماژول ارائه می‌شوند. 
• درزگیر یا قطعه اتصال: به منظور اتصال دو عدد ترانک یا دو عدد درب به کار گرفته می‌شوند که معمولا به منظور مخفی کردن محل اتصال استفاده می‌شوند. 

 مقایسه داکت و ترانک

شاید در نگاه اول، داکت و ترانک از نظر کاربرد و ساختار با یکدیگر شباهت داشته باشند؛ اما این دو ابزار با تمام شباهت‌ها، دارای تفاوت‌هایی در فاکتورهای مختلف هستند که در زیر به مهم‌ترین موارد تفاوت این دو ابزار اشاره شده است:

• کاربرد: داکت تنها یک وسیله پلاستیکی و درب‌دار است و می‌تواند سیم و کابل را در خود جای دهد و از آن محافظت کند. ترانک نیز همین وظیفه را بر عهده دارد با این تفاوت که ترانک ماژولار بوده و امکان نصب انواع پریز و کلید را در قسمت‌های مختلف فراهم می‌کند. 
• سایز و اندازه: داکت و ترانک از نظر سایز و اندازه تفاوت زیادی با یکدیگر دارند. داکت‌ها معمولا در اندازه کوچک و نهایت متوسط طراحی می‌شود و مورد استفاده قرار می‌گیرند در حالی که ترانک نسبت به داکت سایر بزرگ‌تری دارد.
• نوع متریال: از نظر مواد اولیه مورد استفاده برای ساخت، داکت و ترانک معمولا متریال یکسانی دارند. در این میان ترانک به دلیل قابلیت ماژولار و اندازه و سایز بزرگ‌تر از استحکام و دوام بیشتری نسبت به داکت برخوردار است. 
• نوع نصب: اندازه و سایز بزرگ و همچنین ماژولار بودن ترانک باعث می‌شود که فرایند نصب آن نسبت به داکت سخت‌تر بوده و همچنین هزینه‌ای که باید برای نصب ترانک پرداخت شود به مراتب بالاتر باشد. 

جمع‌بندی

در برخی شرایط وجود حجم زیادی از سیم و کابل در یک محیط و فضا باعث ایجاد یک منظره زشت و القای حس بی‌نظمی می‌شود. به همین دلیل در این شرایط استفاده از ابزارهایی که بتواند باعث نظم‌دهی به سیم‌ و کابل‌ها شود و از بهم ریختگی آن‌ها جلوگیری کند، ضرورت دارد. داکت و ترانک از مهم‌ترین ابزارهایی هستند که می‌توانند سیم و کابل را نظم‌دهی کنند و ضمن به وجود آوردن یک منظره زیبا، از سیم و کابل در برابر آسیب‌ها و شرایط مختلف به خوبی محافظت‌ کنند. داکت و ترانک با وجود شباهت زیاد از نظر ساختار و عملکرد، تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند که باعث شده استفاده از این ابزارها در شرایط و محیط‌های مختلف مناسب باشد.