نورپردازی خانه [تکنیک‌ها و محصولات مناسب]

یکی از مهم‌ترین بخش‌های طراحی داخلی ساختمان، نورپردازی آن است که در بسیاری از اوقات نادیده گرفته می‌شود. هنگام طراحی دکوراسیون داخلی، تعیین محل قرارگیری منبع نور و شیوه نورپردازی، تأثیری اساسی بر حس و حال فضا می‌گذارد. منظور از نورپردازی خانه و داخلی، طراحی و به‌کاربردن درست منابع نوری در جهت خلق فضاهای دکوراتیو مد نظر است.

نورپردازی درست، جدا از روشنایی فضا، موجب بهتر و زیباتر شدن فضای داخلی ساختمان می‌شود. برای نورپردازی داخلی یک ساختمان و ایجاد یک فضای زیبا و دلنشین باید مهارت طراحی بالایی داشت زیرا نورپردازی بخش جدایی ناپذیر معماری و دکوراسیون داخلی محسوب می‌شود. در صورتی که اصول نورپردازی داخلی خانه رعایت نشود، سایر ابعاد طراحی داخلی به چشم نمی‌آید.

از آنجایی که همه قسمت‌های خانه از اهمیت یکسانی برخوردارند، طراح باید بهترین عملکرد خود را برای طراحی نورپردازی به نمایش بگذارد. اگر قصد آشنایی بیشتر با اصول نورپردازی خانه و انواع تجهیزات روشنایی مناسب برای استفاده در دکوراسیون داخلی را دارید در ادامه همراه ما باشید.

اهمیت نورپردازی در طراحی دکوراسیون خانه

• ابعاد: با آگاهی از تاثیر نورپردازی بر روی اجزا و ویژگی‌های معماری، می‌توان ابعاد خانه را از آنچه که هست، بزرگ‌تر جلوه داد. به‌کارگیری منابع با حجم نوری بیشتر و همچنین انتخاب رنگ نور مناسب با توجه به رنگ سطوح و مبلمان، فضا را دلبازتر نشان می‌دهد. البته محل نصب چراغ‌ها هم در نمایش بزرگ‌تر محیط بی تاثیر نیست. با نصب چراغ به صورت دفنی در روی زمین، چراغ دیواری و همچنین چراغ‌های ایستاده، می‌توانید ارتفاع دیوار را بلندتر از آنچه هست نشان دهید.

• حس و حال: ویژگی‌های مختلف منابع نوری اعم از رنگ نور، زاویه تابش و شدت روشنایی می‌توانند حس و حال یک فضا را تغییر دهند. استفاده از رنگ نور سفید در اتاق‌های اداری باعث افزایش بهره وری می‌شود، این در حالی است که برای فضای اتاق خواب یا نشیمن استفاده از رنگ نور گرم توصیه می‌شود تا فضایی دنج و راحت ایجاد شود.

انواع نورپردازی خانه در معماری داخلی

1- نورپردازی عمومی

نور عمومی یکی از مهم‌ترین انواع نورپردازی در معماری داخلی محسوب می‌شود. نور پردازی عمومی به نوری با تابش ملایم گفته می‌شود که تمام فضا را پوشش می‌دهد. برای نورپردازی عمومی توصیه می‌شود از یک سری لامپ توکار، دیوارکوب‌ و برای سقف‌های بلند از لوسترها و آویزها در محیط استفاده کنید.

2- نورپردازی وظیفه‌ای

این نوع نورپردازی متمرکزتر از نورپردازی عمومی است. نورپردازی وظیفه‌ای برای زمانی است که کاری را انجام می‌دهید و نیاز به نور بیشتری دارید. نور وظیفه‌ای به تحریک طبیعی مغز شما کمک کرده و شما را هوشیارتر و متمرکزتر می‌کند. در واقع به شما کمک می‌کند در طراحی داخلی خانه جزئیات بیشتری را در کارتان ببینید و نتایجی باکیفیت بالاتر خلق کنید. می‌توان از چراغ‌ها یا آباژورهای رومیزی ثابت و با بازوی متحرک یا آباژورهای ایستاده روی میز کار یا کنار میزها و در کنار مبلمان استفاده کرد. استفاده از نورپردازی وظیفه‌ای برای دفاتر کار با میزهای ردیفی، جزیره آشپزخانه و محدوده بازی و انجام تکالیف در اتاق کودکان توصیه می‌شود.

3- نورپردازی تاکیدی

نورپردازی تاکیدی در طراحی داخلی ساختمان به نورهای بسیار متمرکزی گفته می‌شود که هدف‌شان هدایت دید به سمت نقاط کانونی است. نورپردازی تاکیدی راهی برای افزودن استایل و احساس به خانه شماست. از نور تاکیدی می‌توانید برای تمرکز بر روی قفسه کتاب، تکه‌ای از مبلمان، کلکسیون‌ها، تابلوها و بخش‌هایی از معماری خانه‌تان استفاده کنید. چراغ‌های دیوارکوب برای طراحی نورپردازی تاکیدی بسیار مناسب هستند و با سایزهای مختلفی که دارند به شما در برجسته کردن قسمت‌های مختلف دکوراسیون خانه‌تان کمک می‌کنند.

معرفی محصولات مناسب نورپردازی خانه

1- لوستر

هنگام خرید لوستر برای نورپردازی خانه خود به اندازه آن دقت کنید. برای به دست آوردن اندازه تقریبی لوستر، باید ابعاد اتاق را به فوت تبدیل کرده و با هم جمع کنید، تا قطر لوستر بر حسب اینچ به دست بیاید. البته برای لوستر اتاق پذیرایی، لزوما از این قانون نمی‌توان استفاده کرد و اندازه میز را هم باید در نظر بگیرید. به شکلی که قطر لوستر اتاق پذیرایی باید نصف و یا دو سوم عرض میز باشد.

توجه داشته باشید که فاصله لوستر از دیوارها نباید کمتر از 1.2 متر باشد. همچنین فاصله لوستر از مبلمان یا کابینت و قفسه‌ها نباید کمتر از 120 سانتی‌متر باشد. در صورتی که قصد دارید لوستر را بالای میز غذاخوری نصب کنید، فاصله آن از میز باید 75 سانتی‌متر تا 1 متر باشد. اگر لوستر جلوی در ورودی نصب شده است، باید ارتفاع آن از زمین 2 متر باشد.

از لوستر می‌توان برای نورپردازی تمامی اتاق‌های خانه استفاده کرد. بهتر است در خصوص سبک لوستر کمی تجربه‌گرا باشید. گاهی یک لوستر مدرن در اتاقی با طراحی کلاسیک عالی می‌شود و یک یا لوستر کلاسیک، شکلی زیبا و جدید به دکوراسیون مدرن می‌بخشد. با نصب دیمر برای هر لوستر در خانه، می‌توانید نورپردازی اتاق را با توجه به شرایط مختلف تنظیم کنید.

لوستر مدرن

لوستر مدرن یکی از بهترین و پرطرفدارترین انواع لوازم روشنایی در صنعت دکوراسیون داخلی محسوب می‌شود که در چند سال اخیر با استقبال بسیار زیادی مواجه شده است. این نوع لوسترها به دلیل تلفیق زیبایی، نورپردازی مناسب، سادگی و همچنین قیمت معقول توانسته‌اند در محیط‌های مسکونی، اداری و تجاری کاربرد گسترده‌ای داشته باشند.

یک لوستر مدرن باید قادر به تامین روشنایی خانه باشد و به لحاظ زیبایی هم ظاهری مدرن به خانه ببخشد. اگر نور خانه کم است به یک لوستر مدرن با نورپردازی بالا نیاز دارید، اما در صورتی که از نظر میزان روشنایی مشکلی وجود نداشته باشد می‌توانید یک لوستر تزئینی نصب کنید.

از مزیت‌های لوستر‌های مدرن می‌توان به این نکته اشاره کرد که در جنس‌های متفاوت با استایل‌ها و فرم‌های بسیار خلاقانه و جالب طراحی و تولید می‌شوند. برخی لوسترهای مدرن فلزی بوده و دارای شاخه‌هایی صاف و مستقیم هستند که از وسط آن‌ها نوارهای ال‌ای دی رد شده است. همچنین یکی از زیباترین طرح‌های لوستر مدرن را، لوسترهای کریستالی تشکیل می‌دهند.

لوستر کلاسیک

لوسترهای کلاسیک یا چند شاخه که با نام‌های لوستر برنزی و کریستالی در بازار شناخته می‌شوند، دارای ابعاد بزرگ‌تری نسبت لوسترهای مدرن هستند. لوسترهای کلاسیک دارای کریستال‌های لوکسی هستند که از شاخه‌های آن‌ها آویزان شده است. این نوع لوستر‌ها از طرح‌های متنوعی تشکیل شده‌اند که می‌توانید بر اساس سلیقه و بودجه خود مدل مناسبی را برای دکوراسیون داخلی خانه‌تان انتخاب کنید.

2- چراغ آویز

یکی از محصولات روشنایی محبوب برای نورپردازی خانه، چراغ آویز است. این چراغ‌ها در مقایسه با لوستر‌ها ظاهر مدرن‌تری دارند. چراغ سقفی آویز در انواع متفاوتی از لحاظ رنگ‌بندی و شکل ظاهری در بازار تولید و عرضه شده می‌شوند.

زمانی که قصد دارید چراغ‌های آویز را در محل رفت و آمد خود نصب کنید، در نظر داشته باشید که چراغ باید حداقل 2.5 متر از زمین فاصله داشته باشد. هر زمان که آویزها را بالای میز و سایر فضاهای کاری آویزان می‌کنید، باید بین 30 الی 90 سانتی‌متر بالاتر از سطح نصب شده باشند. از چراغ‌های آویز کوچک می‌توان در فضاهایی که نور زیادی احتیاج نیست، استفاده کرد. برای مثال می‌توانید این نوع چراغ‌ها را بالای میز کار و یا جزیره آشپزخانه آویزان کنید.

3- پنل ال ای دی روکار

پنل‌های LED روکار انواعی از پنل‌های نورانی هستند که از طریق لامپ‌های LED روشنایی محیط را تامین می‌کنند. این نوع پنل‌ها اغلب انرژی بسیار کمی مصرف می‌کنند و جایگزین اصلی لامپ‌های معمولی، مهتابی‌ها و لامپ‌های کم‌ مصرف فعلی شده‌اند. پنل‌های ال ای دی روکار نوری یکنواخت و بدون سایه‌های اضافی را در محیط پخش می‌کنند تا افراد بتوانند بدون خستگی چشم‌ها یا احساس مزاحمت به کارهای خود بپردازند. پنل‌های ال ای دی روکار دارای یک قاب اصلی هستند که بر روی سقف یا دیوار نصب می‌شود و سپس پنل در داخل آن قرار می‌گیرد.

4- پنل ال ای دی توکار

پنل‌های ال ای دی یکی از انواع چراغ‌های سقفی هستند که ساختار آن‌ها در سال‌های اخیر تغییرات چشمگیری داشته است. طراحی نوین این پنل‌های ال‌ای دی آن‌ها را برای تامین نور محیط‌ها و فضاهای بسته و باز مناسب ساخته است. به همین جهت پنل‌های ال‌ای دی جایگزین مناسبی برای چراغ‌های فلورسنت شناخته می‌شوند. منابع نوری پنل‌های ال‌ای دی قابل نصب بر روی سقف و دیوار هستند و انواع متفاوتی از آن‌ها در بازار موجود است.

پنل سقفی توکار پنل‌هایی با ضخامت بسیار کم هستند و محل نصب آن‌ها داخل سقف یا دیوار است. مکان نصب این پنل‌ها بر روی سقف یا دیوار باید پیش از نصب به طور دقیق مشخص شود. وجود تنوع بالا در طرح‌‌ها و رنگ‌‌های این پنل، کاربرد آن را بسیار گسترده ساخته است. ساختار پنل‌‌های ال‌ای دی توکار به نحوی است که امکان نصب آن‌ها در محیط‌هایی با سقف‌‌های بسیار بلند وجود دارد.

5- چراغ سقفی روکار

از مهم‌ترین مزایای استفاده از چراغ‌های سقفی روکار در مقایسه با لامپ‌های قدیمی، سلامت نور و اشعه‌ای است که توسط این چراغ‌ها منتشر می‌شود. در این‌گونه چراغ‌ها و در فرایند تولید آن‌ها عموما استانداردهایی رعایت می‌شود. برای نمونه در تولید چراغ‌های سقفی روکار از لامپ‌های ال‌ای دی استفاده می‌شود و از طرف دیگر وجود شیشه نیز به عنوان قابی برای لامپ ‌ها از آسیب رسیدن به چشم کاربران جلوگیری می‌کند.

چراغ‌های سقفی روکار در فرایند نورپردازی در دو گونه آویزدار و بدون آویز ارائه می‌شوند. این نوع چراغ‌‌ها علاوه ‌بر تامین نور فضا، برای تزئین محیط نیز استفاده می‌شوند. این محصولات تنوع بالایی دارند و در انواع مختلفی از جمله چراغ پنلی سقفی روکار، چراغ آویز سقفی روکار و یا چراغ سقفی بدون چشمی و چراغ سقفی دارای سنسور در بازار عرضه می‌شوند.

6- چراغ سقفی توکار

چراغ‌های سقفی توکار در شکل‌ها، اندازه‌ها و رنگ‌های متنوع طراحی و تولید ‌می‌شوند که‌ شما می‌توانید متناسب با نیاز خود بهترین نوع‌ آن را انتخاب کنید. دلیل نام گذاری چراغ توکار این است که این نوع چراغ‌ها به طور کامل داخل سقف قرار می‌گیرند؛ به شکلی که همسطح با سقف هستند و هیچ گونه برجستگی در سقف ایجا نمی‌کنند. این ویژگی، چراغ‌های سقفی توکار را به یکی از پرکاربردترین چراغ‌ها در دکوراسیون داخلی تبدیل کرده است.

چراغ‌های سقفی توکار نوری ملایم و یکنواخت و بدون خیرگی تابش می‌کنند و مجهز به سیستم کنترل از راه دور هستند. چراغ‌های سقفی توکار به‌راحتی قابل نصب راحتی هستند و بهره نوری زیاد و طول عمر بالا از دیگر ویژگی‌های این چراغ‌ها محسوب می‌شود.

7- ریسه ال ‌ای دی

ریسه نور در حقیقت به روشنایی‌های بلند و باریکی گفته می‌شود، که قابلیت انعطاف بسیار بالایی دارند. به همین دلیل استفاده از آن‌ها در مکان‌های گوناگون بسیار راحت است. نکته بسیار مهی که در طراحی و ساخته انواع ریسه‌ها علل خصوص ریسه شلنگی مورد توجه قرار گرفته است، این است که در هر یک متر از این محصول محلی برای برش قرار داده شده است.

ریسه ال‌ای دی کاربرد زیادی در طراحی دکوراسیون خانه دارد. مصرف برق ال ای دی بسیار پایین است و به همان نسبت نوردهی آن از ریسه اس ام دی پایین‌تر است. مزیت ریسه ال ای دی زاویه تابش نور آن است که حدود 360 درجه به نظر می‌رسد.

8- چراغ هوشمند

سیستم روشنایی هوشمند به شما کمک می‌کند تا میزان و نوع چراغ‌های منزل را به راحتی و از راه دور کنترل کنید که همین مورد باعث صرفه جویی در مصرف انرژی می‌شود. چراغ‌های هوشمند در زمان انجام هوشمند سازی ساختمان جایگزین لامپ‌های قدیمی می‌شوند و با انتخاب این سیستم تلفن همراه شما به مرکز کنترل این چراغ‌ها تبدیل می‌شود. تلفن همراه شما به شبکه بی سیم خانه متصل می‌شود و می‌توانید میزان نور را بر اساس فعالیت خود تغییر دهید و آن را کم یا زیاد کنید.

9- چراغ دیواری

یکی از ایده‌های استفاده از چراغ‌های دیواری در دکوراسیون داخلی، نصب این نوع چراغ‌ها در ورودی خانه برای روشنایی آن است. همچنین برای داشتن دید واضح می‌توانید چراغ‌های دیواری داخلی را بالای آینه نصب کنید. معمولاً از این نوع چراغ‌ها در بالای آینه‌های حمام بسیار استفاده می‌شود.

از چراغ‌های دیواری در طراحی دکوراسیون راه پله‌های داخلی منزل هم می‌توان استفاده کرد، زیرا این نوع چراغ‌ها جلوه‌ای مجلل به راه پله می‌بخشند. چراغ‌های دیواری در دکوراسیون داخلی اتاق نشیمن بسیار پرکاربرد هستند. شما می‌توانید چراغ‌های دیواری را به سبک کلاسیک یا مدرن متناسب با طراحی اتاق نشیمن انتخاب کرده و در بالای مبلمان آن‌ها را نصب کنید.

10- لامپ

برای طراحی دکوراسیون داخلی خانه خود می‌توانید از لامپ‌های مختلفی استفاده کنید که در ادامه به معرفی انواع لامپ‌های موجود در بازار پرداخته‌ایم:

• لامپ‌های ال ای: این لامپ‌ها کـه از دیود ساطع کننده نور ساخته شده‌اند به دلیل مصرف کم برقی کـه نسبت بـه لامپ هاي دیگر دارند و همچنین طول عمر بالای یکی از انواع پر طرفدار برای ایجاد روشنایی در خانه‌ها محسوب می‌شوند. لامپ ال ای دی جدید مبتنی بر فناوری بهتر SMD تولید می‌گردد.
• لامپ‌های فلورسنت: لامپ فلورسنت یا مهتابی هم جز لامپ‌های کم مصرف بـه حساب می‌آیند، اما یک عیب بزرگ دارند کـه هر چـه کمتر مورد استفاده قرار بگیرند از عمر آن‌ها کاسته می‌شود. یک عیب دیگر این لامپ‌ها سمی بودن مواد داخل آن‌ها است کـه درصورت شکسته شدن باعث آسیب رساندن به موجودات زنده خواهند شد.
• لامپ‌های هالوژن: این لامپ‌ها به دلیل اینکه در دمای بالایی نسبت به لامپ‌هاي معمولی کار می‌کنند، تولید گرمای بیشتری دارند. به دلیل تولید گرما، خطر آتش سوزی در استفاده از این لامپ‌ها بیشتر است کـه همین مورد بزرگ‌ترین عیب آن‌ها محسوب می‌شود. این لامپ‌ها بسیار کم مصرف هستند، اما نسبت به انواع دیگر قیمت بالاتری دارند. البته تمامی انواع هالوژن مبتنی بر فناوری SMD و COB اخیراً تولید می‌شوند.
• لامپ‌های ادیسونی: درست است که ویژگی مهم این لامپ‌ها زیباتر نشان دادن نور اسـت، اما به دلیل مصرف بالا و تولید گرمای فراوان متقاضیان زیادی ندارند. مدل جدید این لامپ‌ها که با نام فیلامنتی به بازار عرضه می‌شوند، کم مصرف هستند.

11- آباژور ایستاده

استفاده از آباژور در دکوراسیون داخلی منزل و نورپردازی خانه یکی از انواع راه‌هایی است که افراد باسلیقه جهت روح بخشیدن به فضای خانه و البته صرفه جویی در مصرف برق در هنگامی که نیاز به نور زیادی ندارند استفاده می‌کنند. آباژورها دارای انواع مختلفی نظیر آباژور ایستاده، آباژور رومیزی، آباژور کلاسیک، آباژور کنار سالنی و… هستند. هر کدام از این آباژور‌ها برای یک مکان و یک دکور مناسب هستند. در انواع مختلف آباژور میزان روشنایی مشابه است و تنها در برخی از آن‌ها مانند آباژورهای ایستاده نور بیشتری در فضا پخش می‌کنند. نورپردازی با آباژور ایستاده برای گوشه‌های خانه و اتاق مناسب است و نمایی شکیل تر دارد. استفاده از آباژور ایستاده در دکوراسیون داخلی منزل باعث می‌شود تا جزئیات خانه بیشتر به چشم بیاید.

12- مهتابی اف پی ال و پی ال ال

مهتابی اف پی ال یا همان لامپ فلورسنت موازی یکی از وسایل الکترونیکی است که برای روشنایی خانه استفاده می‌شود. مهتابی‌های اف پی ال جایگزین مهتابی‌های قدیمی شده‌اند و طرفداران زیادی دارند. چرا که لامپ‌های مهتابی قدیمی نور و روشنایی زیادی نداشتند و پس از مدت کوتاهی دچار مشکل می‌شدند؛ اما لامپ‌های اف پی ال به دلیل نداشتن ترانس عمر طولانی‌تر و روشنایی بیشتری دارند.

نسل جدید‌تر لامپ‌های اف پی ال که به عنوان لامپ پی ال ال در بازار موجود هستند، عملکردی شبیه به لامپ‌های اف پی ال دارند با این تفاوت که به جای ماده فلورسنت از تکنولوژی ال ای دی در ساخت آن‌ها استفاده شده است. شما می‌توانید بسته به نیاز خود از هر یک از لامپ‌های اف پی ال و پی ال ال در نورپردازی خانه خود استفاده کنید.

13- چراغ خطی

چراغ‌های خطی از انعطاف پذیری بالایی برخوردار هستند و از آن‌ها می‌توان برای نورپردازی انواع محیط‌های داخلی، مثل آشپزخانه، اتاق نشیمن و اتاق خواب استفاده کرد. این دسته از منابع نوری در ابعاد و مدل‌های مختلف موجود هستند و در عین زیبایی عملکرد بهینه‌ای دارند.

از نورپردازی خطی به صورت توکار، روکار، آویز و… می‌توان استفاده کرد و در سقف، دیوار، کف و حتی راه پله چراغ‌های خطی را نصب کرد. چراغ‌های خطی هم برای نورپردازی عمومی، به عنوان منبع نور اصلی، کاربرد دارند و هم برای نورپردازی غیرمستقیم، به عنوان نور مخفی استفاده می‌شوند. علاوه بر این، از نور خطی می‌توان به عنوان نور دکوراتیو برای گوشه و کنج‌های سقف، کمد و کابینت نیز استفاده کرد.