تفاوت کابل افشان با کابل مفتولی (خشک) در چیست؟

یکی از مهم‌ترین وسایلی که برای راه‌اندازی سیستم‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد، کابل برق است. امروزه با توجه به پیشرفت و توسعه فناوری و گسترش استفاده از وسایل الکتریکی، با انواع مختلفی از کابل سر و کار داریم که هر کدام از ویژگی‌های خاصی برخوردار هستند و بر این اساس کاربرد متفاوتی دارند. کابل‌های به طور کلی به دو دسته افشان و خشک تقسیم‌بندی می‌شوند. تفاوت‌ کابل افشان با کابل مفتولی (خشک) در ویژگی‌ها، باعث شده است که هر کدام در کاربرد نیز متفاوت از یکدیگر باشند. آگاهی از این تفاوت‌ها سبب می‌شود تا هر کدام از انواع کابل افشان و کابل مفتولی را در محل مناسب به‌کار ببرید.

پیش از اینکه وارد بحث آشنایی با تفاوت‌های کابل افشان و خشک شویم، باید با ویژگی‌ها و خصوصیات این دو نوع کابل پرکاربرد آشنا شویم. ازاین‌رو، ابتدا به توضیح مختصری درباره کابل افشان و کابل خشک می‌پردازیم.

کابل افشان چیست؟ 

کابل افشان از دو یا چند سیم افشان تشکیل می‌شود. سیم افشان، سیمی است که از چند رشته فلزی هادی بسیار نازک تشکیل و معمولا با یک پوشش از جنس PVC محافظت می‌شود. مهم‌ترین و اصلی‌ترین ویژگی کابل افشان، انعطاف‌پذیری بالای آن است. به همین منظور می‌توان از این نوع کابل در سیم‌کشی‌هایی که نیاز به انعطاف و پیچش سیم دارد، استفاده کرد. هادی به کار رفته در این نوع کابل از مس آنیل شده یا اندود است.

کابل‌های افشان در دو نوع سبک و قدرت هستند که برای هرکدام به ترتیب از پوشش عایق PVC/D و PVC/A استفاده می‌شود. نکته مهم دیگر در مورد کابل افشان وجو دارد، لزوم استاندارد و یکسان بودن قطر مفتول‌های هر رسانا است تا از بالا رفتن مقاومت کابل در دمای 22 درجه سانتیگراد از حداکثر مقدار تعیین شده جلوگیری کند. 

کابل خشک (مفتولی) چیست ؟ 

به کابل‌هایی که از چند رشته سیم مفتول ساخته شده و از انعطاف‌پذیری کمی برخوردار هستند، کابل مفتولی یا کابل خشک گفته می‌شود. هر چند این نوع کابل‌های انعطاف‌پذیری کمی دارند. اما قابلیت انتقال جریان الکتریکی بالای آن‌ها باعث شده است که به‌خوبی جریان الکتریسیته را از خود عبور دهند. به همین دلیل در محیط‌های بسته و باز کاربرد دارند. به طور معمول هادی در این نوع کابل‌ها فلز مس است که با یک روکش عایق از جنس PVC محافظت می‌شود. انعطاف‌پذیری پایین در کابل‌های مفتول باعث شده که با نام‌هایی نظیر کابل سخت، کابل تک لایه و کابل خشک نیز در بازار شناخته شوند. 

تفاوت کابل افشان و مفتولی در چیست؟ 

براساس ویژگی‌های کابل افشان و مفتول، از هر کدام از آن‌ها در شرایط ویژه‌ای استفاده می‌شود. پس برای این‌که بتوانید در خصوص انتخاب بین این دو کابل به درستی تصمیم گیری کنید باید به‌طور کامل از تفاوت کابل افشان و خشک آگاه باشید. مهم‌ترین تفاوت‌های این دو نوع کابل عبارتند از:

1- میزان استحکام

در کابل‌های مفتولی با توجه به این موضوع که پوسته آن‌ها از جنس مفتول است، الکترون‌ها به صورت آزادانه می‌توانند در سطح خارجی هادی جابجا شوند. این امر باعث می‌شود در یک مدت زمان طولانی، احتمال شکنندگی کابل افزایش پیدا کند. در کابل‌های افشان سطح خارجی سیم بیشتر است. ازاین‌رو، احتمال شکستگی در آن‌ها به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد. در نتیجه سیم‌های افشان به نسبت کابل‌های مفتول استحکام بیشتری دارند. 

2- مقاومت اهمی

یکی از مهم‌ترین مواردی که در تفاوت کابل افشان و مفتولی باید مورد توجه قرار بگیرد، اختلاف مقاومت اهمی در این دو نوع کابل پرکاربرد است. مقاومت اهمی در کابل‌های خشک یا مفتولی در مقایسه با کابل افشان کمی بیشتر است که این میزان ناشی از پیچش رشته‌ها و همچنین طول کابل‌ها است. 

3- انعطاف پذیری

در خصوص انعطاف‌پذیری این دو کابل باید گفت که اصلی‌ترین ویژگی کابل‌های افشان این است که از انعطاف‌پذیری بالایی برخوردار هستند. این کابل‌ها به دلیل هادی رشته‌ای که دارند در مقایسه با کابل مفتولی انعطاف‌پذیرند.

4- کاربردها

همانطور که اشاره شد،‌ ویژگی‌های منحصر به فرد کابل‌های افشان و مفتولی باعث شده که هر کدام از این کابل‌ها کاربرد متفاوتی با یکدیگر داشته باشند. به عنوان مثال با توجه به بالاتر بودن میزان انعطاف‌پذیری در کابل‌های افشان، این نوع کابل‌ها برای استفاده در ماشین‌آلات مختلف و همچنین تابلوهای فرمان عملکرد بهتری دارند. در مقابل کابل‌های مفتولی با توجه به انعطاف‌پذیری کمتر برای استفاده در مواردی که به کابل با سطح مقطع بزرگتر نیاز است، گزینه مناسبی هستند. 

5- قیمت

یکی دیگر از مهم‌ترین مواردی که در زمان خرید و استفاده از کابل‌های افشان و مفتولی باید مورد توجه قرار بگیرد، قیمت است. از لحاظ قیمت کابل مفتولی در شرایط بهتری قرار دارد زیرا هزینه‌های تمام شده تولید کابل‌های خشک در مقایسه با کابل افشان کمتر است و همین امر باعث می‌شود که محصول نهایی نیز از قیمت کمتری برخوردار باشد. 

کابل مفتول بهتر است یا کابل افشان؟ 

در پاسخ به این سوال که کابل افشان بهتر است یا کابل مفتولی؟ باید گفت که تفاوت‌های کابل افشان و خشک باعث می‌شود که هرکدام از آن‌ها، کاربردهای متفاوتی داشته باشند. درنتیجه، نیازها و شرایط خاص هر پروژه است که تعیین می‌کند کدام کابل گزینه بهتری محسوب می‌شود. برای انتخاب بهترین گزینه از بین کابل‌های افشان و مفتولی در پروژه‌های مختلف باید موارد زیر را مورد توجه قرار داد: 

• کابل‌های افشان برای پروژه‌هایی که در آن نیاز به حفاظت الکترومغناطیسی و همچنین بالاترین کارایی در انتقال اطلاعات وجود دارد، بهترین گزینه به حساب می‌آیند. 
• کابل‌های مفتولی برای پروژه‌هایی که دارای بودجه مالی محدود هستند و به انتقال انرژی الکتریکی و اتصالات کوتاه مدت نیاز دارند، بهترین گزینه محسوب می‌شوند. 
• در انتخاب کابل‌های افشان و مفتولی برای پروژه باید فضای مورد نیاز برای نصب و همچنین افت ولتاژ را در مورد توجه قرار داد. 
• اگر به کابل‌کشی متحرک در یک فضا نیاز دارید یا شرایط فضای موجود به شکلی است که کابل باید به صورت متناوب پیچانده شود، مانند شرایطی که در پریزهای صنعتی سیار وجود دارد، کابل افشان گزینه‌ مناسب‌تری است. 
• در صورتی که قرار است کابل‌کشی به صورت زمینی یا ثابت انجام شود، در این شرایط کابل مفتولی بهترین انتخاب است. 

چرا استفاده از کابل افشان در برق ساختمان ممنوع است؟ 

یکی از مهم‌ترین مواردی که در مورد کابل افشان باید مورد توجه قرار بگیرد این است که استفاده از آن در سیم‌کشی برق ساختمان ممنوع است. علت این ممنوعیت مقاومت کمی است که این کابل در برابر خوردگی دارد و همین امر باعث شده که گزینه مناسبی برای سیم‌کشی در ساختمان نباشد. یکی دیگر از دلایل را می‌توان به هزینه بالایی نسبت داد که باید برای جایگذاری این کابل‌ها صرف شود.

برای مسافت‌های طولانی کدام کابل بهتر است؛ مفتولی یا افشان؟ 

برای انتقال جریان الکتریکی در مسافت‌های طولانی به کابلی نیاز است که از مقاومت بالایی برخوردار باشد. در این شرایط با توجه به بالاتر بودن مقاومت در کابل‌های مفتولی در مقایسه با کابل افشان و اینکه اتصالی در آن‌ها به دلیل استفاده از رشته‌های کمتر (هادی تک رشته‌ای) کمتر رخ می‌دهد، بهترین گزینه برای انتقال جریان الکتریکی در مسافت‌های طولانی هستند.