خرید انواع سیم و کابل با قیمت ارزان
یکی از مهم‌ترین تجهیزات برقی در ساختمان، سیم و کابل‌ها هستند، که وظیفه انتقال انرژی الکتریکی به نقاط مختلف ساختمان را دارند. لازم است در استفاده از سیم و کابل برق که از پایه و اساس ساختمان‌سازی محسوب می‌شوند، نهایت دقت را به کار گرفت تا به سایر المان‌های برقی آسیبی وارد نشود. سیم کشی ساختمان باید در ابتدای ساخت انجام شود، تا مسیر عبور کابل برق مشخص شود و تمامی انشعابات به درستی کشیده شود. در ادامه تمامی آنچه که باید بدانید تا در انتخاب بهترین سیم و کابل با توجه به شرایط آب و هوایی و کاربرد، موفق باشید، بررسی میشود.
معرفی و بررسی سیم و کابل برق
به فلز‌های‌رسانایی که جریان برق را از خود عبور می‌دهند سیم برق گفته میشود که با روکش پلاستیکی پوشانده شده‌اند. از سیم برق به عنوان انتقال دهنده جریان الکتریکی استفاده میشود و تمامی لوازمی که قسمت کوچکی از آنها با برق کار میکند، نیاز‌مند سیم برق هستند. روکشی که به عنوان عایق سیم‌های حامل جریان استفاده میشود، نرم و انعطاف‌پذیر است.
سیم‌های برق از فلزات هادی ساخته می‌شوند و مس رایجترین فلزی است، که در سیم و کابل برق استفاده میشود. نوع مسی‌رسانای خوبی برای عبور جریان الکتریکی محسوب می‌شوند، اما در سال‌های اخیر به دلیل افزایش قیمت فلز مس، در بعضی شرایط آلومینیوم جایگزین آن شده است. سیم آلومینیومی ویژگی‌هایی شبیه به سیم‌های مسی دارد، اما از آنجایی که زودتر گرم شده و واکنش نشان می‌دهد، همچنان در مقایسه با فلز مس برای سیم و کابل کمتر استفاده می‌شوند.
اعداد روی سیم و کابل
عددی که در کنار هر سیم و کابل برق وجود دارد، نشان دهنده قطر یا سطح مقطع آن است، که بر حسب میلی‌متر اندازه‌گیری میشود. تمامی سیم‌ها و کابل‌های برق دارای روکش و عایق هستند، اما در صورتی که بر روی کابل از پوشش دیگری مانند شیلد، آرمور و اسکرین استفاده شود، کابل کاربرد‌های مختلفی پیدا میکند. در ادامه این مقاله به معرفی سیم و کابل برق و انواع مختلف هر یک از آنها می‌پردازیم.
انواع سیم
سیم ها به سه دسته افشان، مفتول و نیمه افشان تقسیم می‌شوند. اما علاوه بر این دسته‌بندی، سیم‌های دیگری مانند سیم لاکی، تلفن و... هستند که در بازار پرکاربردند، در ادامه همه این سیم‌ها را معرفی می‌کنیم.
1- سیم مفتولی
سیم مفتولی که به آن سیم تک لا یا سیم خشک نیز گفته میشود از یک رشته هادی ضخیم تشکیل شده و قابلیت انعطاف‌پذیری پایینی دارد. این نوع برق تحمل و استقامت بالایی در برابر تنش‌های مکانیکی داشته و به سیم NYA مشهور است. روکش سیم مفتولی از PVC است و در ساختمان‌سازی کاربرد بسیاری دارد. این نوع سیم برق را می‌توان در لوله و یا زیر گچ نیز نصب کرد.
از کاربرد‌های دیگر این سیم می‌توان به سیم کشی داخلی تابلو‌ها و توزیع‌کننده‌های برق اشاره کرد. سیم مفتولی برای استفاده در فرکانس‌های بالا مناسب است و هزینه آن نیز به نسبت سیم‌های دیگر کمتر است. ولتاژ نامی سیم مفتولی ۴۵۰ تا ۷۵۰ ولت بوده و سطح مقطع آن نیز از ۱. ۵ تا ۲۴۰ میلی‌متر مربع متغیر است.
2- سیم افشان
سیم افشان یا چند رشته‌ای از تعداد زیادی رشته‌های نازک مسی ساخته شده است. این سیم برق انعطاف‌پذیری بالایی داشته و برای سیم کشی‌های پرپیچ و خم و سیم کشی ساختمان‌ها استفاده میشود. سیم برق افشان به نسبت سیم‌های مفتولی سطح مقطع بیشتری داشته و سطح مقطع آن از ۰. ۵ تا ۲۴۰ میلی‌متر مربع متغیر است. ولتاژ نامی این سیم برق ۳۰۰ تا ۵۰۰ ولت است و روکش آن از جنس پلاستیک فشرده است.
3- سیم نیمه افشان
این سیم برق در برق کشی ساختمان استفاده میشود و شباهت‌های بسیاری با سیم برق مفتولی دارد. اگر به دنبال یک سیم برق با قابلیت‌ها و کاربرد‌های سیم مفتولی هستید، که انعطاف‌پذیری بالایی داشته باشد، سیم نیمه افشان گزینه مناسبی است. ولتاژ نامی این سیم برق ۴۵۰ تا ۷۵۰ ولت است و ضخامت رشته‌های آن از سیم افشان بیشتر است. در محیط‌هایی که تنش مکانیکی زیاد است، نیز کاربرد دارد.
4- سیم ارت
یکی دیگر از انواع سیم‌های برق، سیم ارت است. وظیفه انتقال جریان نشتی به سمت زمین را دارد. سیم ارت از وسایل برقی در برابر اتصالی‌ها محافظت کرده و مانع برق گرفتگی میشود. شکل آن معمولاً به صورت راه راه سبز و زرد است. سیم ارت می‌تواند به شکل افشان، نیمه افشان و یا مفتول باشد. اهداف استفاده از سیم ارت:
- حفاظت و ایمنی وسایل و تجهیزات الکتریکی
- حذف ولتاژ اضافی و جلوگیری از ولتاژ تماسی
- جلوگیری از صاعقه
5- سیم لاکی
این سیم برق متشکل از سیم‌های نازک است، که با روکشی مسی رنگ پوشیده شده‌اند. سیم لاکی به سیم ترانس نیز شناخته میشود و اغلب در در سیم پیچی‌های موتور و ترانسفورماتور استفاده میشود. لاکی در برابر حرارت مقاوم بوده و سطح مقطع آن از ۰.۵ تا ۶ میلی‌متر مربع متغیر است.
6- سیم نایلون
سیم نایلون از دو سیم نازک تشکیل شده، معمولاً این دو سیم به یکدیگر چسبیده‌اند. این سیم به سیم سفید نیز مشهور است و اغلب برای سیم کشی ساختمان‌های مسکونی و اداری استفاده میشود.
7- سیم تلفن
سیم تلفن از به هم پیچیدن دو سیم نازک مسی یا آلومینیومی ساخته میشود. سیم‌ها در رنگ‌های مختلف و تعداد زوج در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند که به آنها زوج سیم بهم تابیده هم گفته میشود. امروزه از سیم تلفن علاوه بر مخابرات برای خدمات اینترنتی نیز استفاده میشود. سیم و کابل تلفن را به صورت زیر می‌توان دسته‌بندی کرد:
- کابل تلفن هوایی: این کابل در برابر اشعه خورشید، بارش باران، نفوذ حشرات و جریان و نوسانات مختلف برق مقاوم است و با پلی‌اتیلن عایق‌بندی شده است.
- کابل تلفن زمینی: از این کابل تلفن در فضای داخلی ساختمان استفاده میشود و این کابل به نسبت نمونه‌های دیگر انعطاف‌پذیری بیشتری دارد. روکش کابل تلفن زمینی از جنس پی وی سی است.
- کابل تلفن مهاردار: این کابل تلفن اغلب در خطوط هوایی استفاده میشود و دارای مقاومت بالایی است.
- ژله فیلد خاکی: از این نوع کابل تلفن در کانال‌ها استفاده میشود. عایق این کابل از جنس پلی‌اتیلن بوده و ضد آب است.
انواع سیم برق بر اساس نام اختصاری
حروف اختصاری که بر روی سیم‌ها وجود دارد، نشان دهنده نوع سیم است.
- NYA: یک سیم مسی تک لایه و نرم که روکش پلاستیکی داشته و در رنگ‌های سبز، زرد، سیاه، آبی و قهوه‌ای موجود است. این نوع سیم را نمی‌توانید زیر گچ استفاده کنید و آن را در داخل لوله پی وی سی و فولادی نصب می‌کنند.
- NYAF: یک نوع سیم افشان که در آن رشته‌های نازک سیم مسی به یکدیگر تابیده شده‌اند و روکش پلاستیکی آن به رنگ‌های سبز، زرد، سیاه، آبی و قهوه‌ای است. این نوع سیم برق را باید در محلی خشک نصب کنید و استفاده از آن در دیوار‌های گچی توصیه نمی‌شود.
- NYM: سیم‌های مسی یک لایه که دارای روکش پی وی سی هستند و در برابر رطوبت مقاومند. این نوع سیم دارای روکشی به رنگ‌های قهوه‌ای، سیاه و آبی است. سیم برق NYM را می‌توان در محل‌های خشک یا مرطوب نصب کرد و استفاده از آن در زیر گچ مجاز است. از این سیم برق برای سیم کشی کولر استفاده میشود.
- Y: سیم‌هایی با روکش پی وی سی که به صورت ۲، ۳ یا ۴ رشته‌ای به یکدیگر تابیده می‌شوند. از این نوع سیم برای سیم کشی تلفن یا زنگ اخبار استفاده میشود. نصب آن در داخل لوله فولادی و پی وی سی امکان‌پذیر است.
بررسی کابل برق
کابل به دسته‌ای از سیم‌های برق گفته میشود، که به یکدیگر تابیده می‌شوند و سپس روی آنها با یک روکش پوشانده میشود. اگر جنس سیم‌ها از آلومینیوم باشد، کابل آلومینیومی نامیده میشود. اما در صورتی که جنس سیم‌ها از مس باشد، به آن کابل مسی می‌گویند. ایده تولید کابل در سال ۱۸۷۶ برای اولین بار مطرح شد. اما در سال ۱۸۸۰ بود، که صنعت کابل‌سازی وارد مرحله جدیدی شد و عایق کردن سیم‌های برق توسط مواد نفوذ ناپذیر صورت گرفت.
به هر نوع هادی که بتواند جریان برق را از داخل خود عبور دهد، کابل گفته میشود. ولتاژ روی سطح روکش باید نسبت به زمین صفر و روی سطح سیم نسبت به زمین دارای ولتاژ فازی باشد. امروزه در صنایع مختلف توزیع انرژی الکتریکی در فشار ضعیف به وسیله کابل‌ها انجام میشود.
به طور کلی کابل برق از دو قسمت عایق و هادی تشکیل شده است و تفاوت کابل‌ها به نوع کاربری آنها وابسته است. کابل‌ها بسته به کاربردی که دارند، از نظر جنس، شکل، سطح مقطع و تعداد هادی‌ها و عایق‌ها با یکدیگر متفاوت هستند. هادی‌ها دارای سطح مقطعی به دو شکل مثلثی و گرد هستند. از حرف اختصاری r برای نشان دادن هادی با سطح مقطع گرد و از حرف اختصاری s برای نشان دادن هادی با سطح مقطع مثلثی استفاده میشود.
هادی استفاده شده در کابل برق می‌تواند به صورت رشته‌ای، مفتولی، انعطاف‌پذیر و یا خیلی انعطاف‌پذیر باشد. بر اساس شرایط نصب و نحوه اتصال سیم، میزان انعطاف‌پذیری هادی مشخص میشود.
انواع کابل برق
کابل برق نیز مانند سیم برق وظیفه انتقال انرژی الکتریکی را بر عهده دارد. یکی از تفاوت‌های کابل و سیم برق در عایق‌بندی است، چرا که کابل برخلاف سیم دارای دو عایق خارجی و داخلی است. علاوه بر این سیم برق فقط به صورت تک رشته‌ای است، اما کابل به صورت تک رشته و چند رشته وجود دارد.
1- کابل تک رشته
اگر در محیطی امکان آسیب دیدگی وجود دارد، توصیه میشود از کابل‌های تک رشته استفاده کنید. چرا که مقاومت کابل تک رشته چندین برابر سیم‌های تک رشته است.
2- کابل چند رشته
این دسته از کابل‌های برق به دلیل داشتن تعداد رشته‌های مختلف، کاربرد‌های وسیع و متنوعی دارند. از این نوع کابل اغلب در محیط‌هایی استفاده میشود، که تنش‌های فیزیکی و مکانیکی کمتر است.
3- کابل مفتول
این کابل برق شامل چندین رشته سیم مفتول به هم پیچیده است. کابل مفتول هدایت جریان خوبی دارد، اما کمترین انعطاف‌پذیری را به نسبت کابل‌های دیگر دارد. از کابل مفتول اغلب در پروژه‌های صنعتی استفاده میشود.
4- کابل افشان
در این نوع کابل برق بیش از یک سیم تک رشته افشان وجود دارد. این نوع کابل به نسبت کابل مفتول انعطاف‌پذیری بیشتری داشته و اغلب در پروژه‌های صنعتی به دور از تنش‌های مکانیکی و فیزیکی استفاده میشود.
5- کابل زمینی
کابل‌های زمینی اغلب به صورت ثابت نصب می‌شوند و علاوه بر مصارف صنعتی در برق کشی داخل ساختمان نیز کاربرد دارند. این نوع مقاومت بالایی داشته و می‌توان از آن محیط‌های مرطوب و خشک استفاده کرد. کابل زمینی را می‌توان در آجرکاری و بتن نیز استفاده کرد. بهتر است این نوع کابل را به صورت مستقیم در زیر زمین نصب نکرده و یا در بتن فشرده قرار ندهید
6- کابل برق زره دار
کابل برق زره دار به کابل مسلح نیز مشهور است و علت نام‌گذاری آن وجود یک لایه اضافی برای افزایش مقاومت کابل در برابر صدمات فیزیکی و مکانیکی است. لایه اضافی به کار رفته در این کابل بسته به کاربرد آن می‌تواند از جنس آلومینیوم، فولاد و یا آهن گالوانیزه باشد.
7- کابل شیلد دار
کابل شیلد دار دارای یک نویز گیر است، که اغلب از جنس مس، آلومینیوم و یا دیگر فلزهای‌رسانا است. این نوع کابل در سیستم‌های آمار و اطلاعات کاربرد داشته و از آن برای انتقال اطلاعات بین اجزای مختلف یک دستگاه و یا بین دستگاه‌های مختلف استفاده میشود.
8- کابل فویل دار
کابل فویل دار برق از ورقه نازکی به جنس مس یا آلومینیوم ساخته شده است. یک طرف آن را لایه‌ای نازک و نارسانا پوشانده است و سمت‌رسانای آن به زمین متصل است. کابل فویل دار نیز مانند کابل‌های شیلد دار قابلیت حذف نویز دارد
9- کابل فرمان
این نوع کابل برق دارای رشته‌های بسیاری است و برای انتقال اطلاعات سیگنال‌های آنالوگ و دیجیتال از آن استفاده میشود. کابل فرمان اغلب در زیر زمین، در محیط‌های آبی و در محیط‌هایی که احتمال ضربه وجود دارد، نصب میشود.
10- کابل برق ابزار دقیق
این نوع در نیروگاه‌ها و اتاق‌های کنترل واحد‌های صنعتی برای انتقال داده، اندازه‌گیری و فناوری‌های کنترلی استفاده میشود. در خرید کابل ابزار دقیق با کیفیت، وزن و جرم کابل اهمیتی ندارد.
11- کابل کواکسیال
کابل کواکسیال برای انتقال اطلاعات و سیگنال در فرکانس بالا استفاده میشود و کاربرد آن در آنتن تلویزیون‌های رنگی، دوربین‌های مداربسته، شبکه‌های کامپیوتری و دستگاه‌های کنترل از راه دور است. کواکسیال یکی از قدیمی‌ترین محور‌های انتقال داده در پروژه‌های شبکه مخابراتی است. اجزای کابل کواکسیال:
- روکش که اغلب از جنس پی وی سی ساخته میشود.
- عایق که معمولاً از جنس پلی‌اتیلن یا پلی‌اتیلن اسفنجی است.
- هادی کابل کواکسیال که به صورت تک رشته یا چند رشته تابیده شده است. هادی از جنس مس، مس قلع اندود یا فولاد با آبکاری مس ساخته میشود.
بررسی جنس عایق کابل برق
در روکش کردن کابل‌های برق بر اساس شیوه استفاده هر یک از آنها، از مواد مختلفی استفاده میشود. پلی وینیل کلراید بهترین ماده‌ای است، که برای عایق کردن کابل استفاده میشود. به کابل‌های زمینی که در زیر زمین نصب می‌شوند، انواع فشار‌های مکانیکی وارد میشود، در نتیجه این دسته از کابل‌های برق دارای نوار‌های فلزی هستند. علاوه بر این برای جلوگیری از نفوذ آب به داخل کابل برق، یک غلاف سربی بر روی عایق کشیده میشود.
برچسب کابل برق حاوی چه اطلاعاتی است؟
برچسبی که روی کابل‌های برق قرار دارد، حاوی اطلاعات مهمی درباره عایق‌بندی، تعداد سیم و اندازه کابل است. مهم‌ترین برچسبی که بر روی کابل‌های برق قرار دارد، مربوط به روکش پلاستیکی کابل است. متداول‌ترین برچسب‌ها:
- THHN
- THWN
- THW
- XHHN
برای اطلاع از مفهوم هر یک از این برچسب‌ها به اطلاعات زیر نیاز دارید:
۱. T: یک ماده مقاوم در برابر آتش که به آن عایق ترموپلاستیک می‌گویند.
۲. H: این نام اختصاری به معنی مقاوم در برابر حرارت است و نشان دهنده آن است که سیم تا دمای ۱۶۷ درجه فارنهایت را تحمل میکند.
۳. HH: در برابر حرارت مقاوم بوده و تا حرارت ۱۹۴ درجه فارنهایت را تحمل میکند.
۴. W: این کابل در محیط‌های مرطوب نیز استفاده دارد. البته استفاده از آن برای مکان‌های خشک نیز مناسب است.
۵. X: این عایق از پلیمر مصنوعی ساخته شده است و در برابر آتش مقاوم است.
۶. N: روکش سیم از جنس نایلون بوده و برای مقاومت در برابر روغن و بنزین مناسب است.
در خرید سیم و کابل برق چه نکاتی اهمیت دارد؟
برای خرید سیم و کابل مناسب علاوه بر توجه به مشخصات آنها، باید استانداردهایی نظیر حداکثر ولتاژ، جنس، اندازه و برچسب را نیز در نظر گرفت.
- سیم و کابل برقی که انتخاب میکنید، باید قدرت تحمل جریان الکتریکی محلی که در آن نصب میشود را داشته باشد. در غیر این صورت کابل گرم شده و ممکن است بسوزد.
- در هنگام خرید به افت ولتاژ سیم و کابل نیز اهمیت بدهید. چرا که کاهش ولتاژ نه تنها در کار دستگاه مشکل ایجاد میکند، بلکه بعد از مدتی باعث خرابی دستگاه میشود.
- عددی که روی سیم و کابل حک شده است، نشان دهنده اندازه سیم و کابل برق است. هر چه عدد بزرگتر باشد، اندازه سیم و کابل کوچکتر خواهد بود. سیم و کابلی که ضخامت بالایی داشته باشد، کمتر در معرض سوختگی قرار میگیرد. رایجترین اعداد ۱۰، ۱۲ و ۱۴ هستند.
- با توجه به علامت حک شده بر روی سیم و کابل، جنس فلز به کار رفته در آن مشخص خواهد شد.
چگونه مرغوبیت سیم و کابل را تشخیص دهیم؟
- سطح بیرونی سیم و کابلی که انعطاف‌پذیری کمی دارد، باید صاف و بدون هر گونه فرورفتگی یا برجستگی باشد.
- قطر زیاد عایق نشان دهنده مرغوبیت سیم و کابل نیست. برخی از تولیدکنندگان وزن مس را کاهش می‌دهند و به قطر عایق می‌افزایند.
- زمانی که سیم یا کابل برق را برش می‌زنید، باید هادی در مرکز عایق قرار داشته باشد.
- عایق سیم و کابل باید به سادگی و به صورت کشسان از هادی جدا شود.
- رشته‌های هادی باید از مس یا آلومینیوم خالص و نرم شده باشد.
- هادی به کار رفته در سیم و کابل برق باید انعطاف‌پذیر باشد و سطحی شفاف و براق داشته باشد.
سوالات متداول
لیست قیمت روز انواع کابل برق، کابل شبکه، کابل آنتن، سیم تلفن، سیم برق و... را در سایت آرتا الکتریک می‌توانید مشاهده کنید. قیمت سیم و کابل با تغییر برند، متراژ، نوع و... تغییر میکند.
بهترین برندهای سیم و کابل در ایران عبارتند از: افشار نژاد (صنعتی الکتریک خراسان)، کابل سازی اهر، قدس، صنایع سیم و کابل همدان، رسانا کابل، البرز، مغان، کابل باختر، یزد، سیمکو، کرمان .
برای خرید سیم و کابل مناسب علاوه بر توجه به مشخصات آنها، باید استانداردهایی نظیر حداکثر ولتاژ، جنس، اندازه و برچسب را نیز در نظر گرفت. سیم و کابل برقی که انتخاب میکنید، باید قدرت تحمل جریان الکتریکی محلی که در آن نصب میشود را داشته باشد. در هنگام خرید به افت ولتاژ سیم و کابل نیز اهمیت بدهید. چرا که کاهش ولتاژ نه تنها در کار دستگاه مشکل ایجاد میکند، بلکه بعد از مدتی باعث خرابی دستگاه میشود. عددی که روی سیم و کابل حک شده است، نشان دهنده اندازه سیم و کابل برق است. هر چه عدد بزرگتر باشد، اندازه سیم و کابل کوچکتر خواهد بود. سیم و کابلی که ضخامت بالایی داشته باشد، کمتر در معرض سوختگی قرار میگیرد. رایجترین اعداد ۱۰، ۱۲ و ۱۴ هستند. با توجه به علامت حک شده بر روی سیم و کابل، جنس فلز به کار رفته در آن مشخص خواهد شد.
